Rehber | Kategoriler | Konular

DOğAN (Falco peregrinus)

Alm. Wanderfalke, Fr. Faucon pelerin, İng. Peregrine. Familyası: Kartalgiller (Falconidae). Yaşadığı yerler: Hemen hemen bütün dünyâda. Özellikleri: 42-52 cm uzunlukta, sırtı külrengi ve enine çizgili. Avcı bir kuş. Ömrü: 162 yıl. Çeşitleri: Kızıl doğan, gök doğan, çayır doğan, delice doğan vs.

Kartalgiller âilesinin gündüz avcı kuşlarından. Tıknaz vücutlu, güçlü, kıvrık kısa gagalı, yırtıcı pençelidir. Sırtı kül renginde ve enine kahverengi çizgilidir. Karın kısmı beyazdır. Uzun, sivri kanatlı olup, saatte 200 kilometreye yakın bir hızla uçar. Avına 300 km hızla pike yapar. Dişileri erkeklerinden daha iridir. Kuş, fâre ve tavşan avlar. Küçük memeli kemiricilerin aşırı çoğalmasına mâni olur. Yüksek bir ağaç veya kayanın üzerine konarak avını bekler. Yâhut yükseklere çıkarak belli bir alan üzerinde büyük dâireler çizerek süzülür. Gözleri pek keskindir. Tarlada dolaşan küçük fâreyi görebilir ve hızla pike yaparak yakalar. Güvercin ve kümes hayvanlarına da saldırır. Göçmen ve yerli olanları vardır. Kıvrık üst gagası bir nevi dişlidir. Tarlalar çevresinde, suya yakın yüksek ağaç veya dağ tepelerinde tüner. Doğan da diğer kartalgiller gibi yuva yapmaz.

Dişileri, erkeklerinden daha iricedir. Dişi zirvedeki kovuklara kırmızımtrak 3-7 yumurta yumurtlar. Kuluçkaya erkek de yardım eder. 21 gün zarfında yavrular çıkar. Doğan, avcılar tarafından evcilleştirilerek av kuşu olarak kullanılır. Kafası küçük bir torbayla örtülerek, eldivenli sağ bilek üzerinde taşınır. Evcil doğan (Hierofalco candicans) 60 cm boyundadır. Av partilerinde bilhassa sülün avı için kullanılır. Kızıl doğan, gök doğan, çayır doğan, delice doğan gibi birçok doğan türleri vardır.


Konular