Rehber | Kategoriler | Konular

BUMERANG

Alm. Bumerrang, Fr. Boumerang, İng. Boomerang. Özellikle Avustralya yerlileri, ayrıca eski Mısırlılar ve Avrupalılar, Hindistan'ın bâzı yörelerindeki kabîleler tarafından silah olarak kullanılan yassı bir kesite sâhip eğri bir sopa. Avustralya ve ABD'de hâlâ spor aracı olarak kullanılmaktadır. Genellikle akasya ve ökaliptus gibi sert ağaçlardan yapılmakta ve boyu 40-90 cm kadar olmaktadır. Eğriliği, kolları arasındaki açı 90°den büyük olacak şekildedir. Bâzıları düz olarak fırlatıldığı yönde ilerler, bâzıları ise havada bir dâirevî yörünge çizerek tekrar geri gelirler. Her iki tipte de bumerang döndürülerek fırlatılır ve kendi ekseni etrafında bir dâire çizerek döndüğünden dolayı bir jiroskop gibi kendisini havada dengeler. Aynı zamanda sâhib olduğu aerodinamik şeklinden dolayı havada ilerlerken kaldırma kuvvetine mâruz kalır. Böylece yere paralel olarak fırlatılan bumerangın çok uzak mesâfelere gitmesi mümkün olur.

Geri dönen bumeranglar, kendi ekseni etrafında bir pervâne gibi döndüğünde oluşan hayâlî dâire düzlemi, dik düzlemden biraz sağa veya sola eğik olacak şekilde fırlatılır. Bu eğiklik sağ elle fırlatılan bumeranglarda sağa doğrudur. Dolayısıyla fırlatılan bumeranglar da sağa doğrudur. Dolayısıyla fırlatana göre sağdan başlayıp sola doğru dâirevî bir yörünge çizerek geri gelir. Bumerang havada belli bir hızla hareket ederken aynı zamanda döndüğünden üst kısma gelen kolun havaya göre izafî hızı alttakinden daha fazladır. Çünkü dönme hareketinde cismin teğetsel hızı dâireye teğet olacak şekilde yön değiştirir. Bu hız üst kısımda bumerangın hareketi yönünde, alt kısımda ise ters yöndedir. Üst kısmın hızının fazla olması, üst kısma daha fazla kaldırma kuvvetinin tesir etmesine sebeb olur. Bu da dönen bumerangın oluşturduğu hayâlî dâireyi, sağa eğik atılmışsa sola doğru devirmeye çalışır. Fakat kendi ekseni etrafında dönmesinden ileri gelen jiroskopik tesirle devrilmeyip, hayâlî dâirenin dik ekseni etrafında dönme yapar. Bu hareket neticesi hayâlî dâirenin yönü dâimâ değişir ve neticede dâirevî bir yörünge tâkib ederek ilk başlangıç noktasına gelir.


Konular