Rehber | Kategoriler | Konular
BASiRETçi ALi EFENDi
Osmanlı Devletinin son devir gazetecilerinden. 1838'de doğdu. Babası ilmiye sınıfındandı. Basiret Gazetesini çıkardığı için Basiretçi Ali ismi ile meşhur oldu. Enderunda tahsil görerek, saray hizmetlerinde bulundu. 1863'te Maliye Nezareti tahsilat memuru oldu. Basiret Gazetesini çıkarmak için hükümete 1866'da başvurdu ise de, çıkan Girit İsyanı iznin gecikmesine sebeb oldu. İsyanın bastırılmasından sonra yayın izni alan Ali Efendiye, hükümet 300 altın yardım etti. Gazete Cuma ve Pazar hariç haftada 5 gün yayınlanmaya başladı (23 Ocak 1870).
Geniş yazar kadrosuyla Basiret, kısa zamanda zamanının en çok alaka gören gazetesi oldu. Fransa-Prusya Savaşı sırasında gazetesinde Almanya'nın kazanacağını yazan Ali Efendi, savaş bitiminde Almanya'nın galip gelmesi üzerine Başvekil Prens Bismark tarafından Almanya'ya davet edildi. Ziyareti sırasında Prens Bismarck, Ali Efendiye bir matbaa makinası hediye etti. Dönüşünde ayrıca Kahkaha adında bir mizah dergisi çıkarmaya başladı. Çırağan Vak'asından birgün önce Ali Süavi'nin bir yazısını yayınlandığı için gazetesi kapatıldı ve kendisi de tertibe dahil olduğu kanaati ile gözaltına alındı (1878). Mahkeme neticesinde diğer suçlularla birlikte Kudüs'e gönderildi. 1884'te gazete çıkarmamak şartı ile İstanbul'a gelmesine izin verildi. Bir süre sonra Suriye'de bir nahiyeye müdür olarak tayin edildi. Daha sonra sırasıyla Ladik, Hayfa, Karaburun, Söke ve Erdek'te kaymakamlık yaptı. İkinci Meşrutiyetin ilanı üzerine kaymakamlık vazifesinden istifa ederek, İstanbul'a geldi ve tekrar Basiret'i çıkarmaya başladı. Fakat artan gazete sayısı ve devrin şartları yüzünden tutunamadı ve yayın hayatından çekildi. 1912'de Kalamış'taki evinde öldü.
Ali Efendinin, çıkardığı gazeteden başka iki küçük eseri vardır. Bunlar bir layiha olan Yıldız'ın Hatası, Devlet-i Aliyye-Rusya Muharebesi (1293) ile İstanbul'da Yarım Asırlık Vekayi-i Mühimme'dir.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.