Rehber | Kategoriler | Konular

YüE-çiLER

eski Türk kavimlerinden. Çince kaynaklarda ?Yüeh-ch'ih? olarak geçer. Târihî kayıtlarda ilk defâ M.Ö. 3. yüzyılda rastlanır. Çin'in kuzeyine hâkimdiler. Anayurtları Orta Asya'da Tanrı Dağları ile Kan-su havâlisiydi. Büyük ve Küçük Yüe-çiler olmak üzere ikiye ayrılırlardı. M.Ö. 3. yüzyılda Çin'in Şansi ve Kan-su eyâletlerinde kuvvetli bir devlet kurdular. Çinlilerle sıkı münâsebette bulundular. Çin kültürünü benimsediler. Millî kıyâfet ve dilleriyle Çinlilere benzediler. Hunluların meşhur imparatorlarından Mete, Yüe-çileri M.Ö. 203 yılında mağlup etti. Yüe-çiler devleti yıkıldı. Çin'den çıkarak Orta Asya'ya göçtüler. Makedonyalı İskender'in Baktria (Belh) bölgesinde kurduğu Grek hâkimiyetine M.Ö. 166'da son verdiler.

M.Ö. 129'da Türkistan'a yerleştiler. Türkistan'da kuvvetli bir devlet kurdular. İran'ın doğusunu ele geçirerek, Partlarla komşu oldular. Partlara M.Ö. 127'de yenilince, beş ayrı beyliğe ayrıldılar. Bir asır birlik olamadılar. Kuşan Beyi Kucuhu, merkezleri Belh olmak üzere, Yüe-çiler'i M.Ö. 25'te birleştirdi. Yüe-çilere Kuşanlar denmeye başladı (Bkz. Kuşanlar). Yüe-çiler önce Çin kültürünü sonra da Budizm inancını benimsediler. Bundan sonra Türklük vasıflarını, benliklerini kaybedip, târihten silindiler.


Konular