Rehber | Kategoriler | Konular

YiRMiSEKiZ MEHMED çELEBi

Osmanlı devlet adamlarından. Edirne'de doğmuş olup, doğum târihi belli değildir. Yeniçeri ocağında Seksoncubaşı iken Peç Seferinde şehit düşen Süleyman Ağanın oğludur.

Yeniçeri ocağında yetişti. Yirmi sekizinci ortada hizmet gördüğü için bu isimle anıldı. Çorbacılık ve muhzır ağalığında bulunduktan sonra yeniçeri efendisi oldu. Darphane nâzırlığı ve şıkk-ı sâlis defterdarlığı görevlerinde bulundu. Bu görevlerde gösterdiği başarılar ile kısa zamanda tanındı. Sultan Üçüncü Ahmed Han (1703-1730) zamânında başmuhâsebeci oldu. 1720 yılında bu görevde bulunduğu sırada Fransa'ya büyükelçi olarak gönderildi. İlk defâ devamlı elçilik görevi ile Fransa'ya giden Mehmed Çelebi,Paris'te bir yıl kadar kaldı. Dönüşünde seyâhati sırasında gördüklerini bir eser hâlinde pâdişâha sundu.

Mehmed Efendinin Fransa'da sefirlik dönemini anlattığı Sefâretnâme'si târihî ve edebî açıdan bu alanda yazılmış en önemli eserlerden biridir. Kitabında İstanbul-Paris yolculuğu, Onbeşinci Louis tarafından kabul edilişi, katıldığı askerî merâsimler ve Paris'in ilgi çekici yerlerini konu edinmiştir. Diğer taraftan Mehmed Çelebi giyimi, hâli, tavrı, konuşması ve terbiyesiyle Osmanlı devlet adamlığının üstünlüğünü bütün Fransızlara kabul ettirdi. Başta saray olmak üzere ilim ve teknik kurumlarından geniş ölçüde saygı ve hürmet gördü.

Eseri, 1757'de Fransızcaya çevrilerek Mehmed Efendinin 1721 Fransa Sefâretnâmesi adıyla basıldı. Osmanlı Devletinde ise ilk defâ 1867'de basılan Sefâretnâme'nin daha sonra pekçok baskısı yapılmıştır.

Yirmisekiz Mehmed Çelebi, Paris'ten döndükten sonra çeşitli görevlerde bulundu. Siyâsî bir görevle Mısır'a da gönderildi. Patrona Halil isyânından sonra Kıbrıs'a gönderilen Yirmisekiz Mehmed Çelebi, 1732'de Kıbrıs'ta öldü. Kabri Magosa'daki fetih câmilerinden Buğday Câmii kenarındadır. Bu câmi günümüzde mâlesef tiyatro olarak kullanılmaktadır.


Konular