Rehber | Kategoriler | Konular
YAYLA
Alm. Hochebene (f), Platedu (n), Fr. Plateau (m), İng. (High) plateau. Yüksek yerlerdeki derin akarsu vâdileriyle yarılmış düzlükler hâlinde bir coğrafik yeryüzü şekli. Yükseklikleri beş yüz metreden birkaç bin metreye kadar çıkabilir. Meselâ memleketimizdeki Erzurum-Kars yaylasının yüksekliği 2000 metre civarında (1800 m) olmasına rağmen Orta Asya'da bulunan Pamir Yaylasının yüksekliği 4000 m civarındadır.
Yaylayı parçalayarak bir ağ gibi saran akarsu vâdileri arasında kalan düz veya az eğimli yayla parçaları, vâdilerin derinleşerek ve yayılarak genişlemesiyle daralır ve yayla dağlık-tepelik bir şekil alır.
Yaylaların meydana gelişleri değişik şekillerde olur. Bâzı yaylalar, volkanlardan püsküren lavların meydana getirdiği tabakaların akarsular tarafından yarılmasıyla ortaya çıkar. Bu tip yaylalara Kuzey Amerika'da rastlanır. Diğer bir şekil ise aşınma neticesinde deniz seviyesine kadar alçalan düzlüklerin jeolojik hareketlerle tekrar yükselerek akarsular tarafından yarılmasıdır. Bâzıları ise dağlar arasında meydana gelmiş olan geniş yatay düzlüklerin yine akarsu vâdilerince yarılarak parçalanmasıyla ortaya çıkar.
Yayla, coğrafik bir yüzey şekli olması yanında memleketimizde değişik mânâlarda da kullanılır. Meselâ yazın hayvan otlatmak için çıkılan dağlık ve ormanlık bölgelerdeki yüksek, düz, otluk yerlere yayla dendiği gibi; dinlenme, tâtil yapma gâyesiyle çıkılan yüksek yerlere, hattâ şehir gibi yerleşim yerlerindeki yüksek kısımlarda bulunan mahallelere bile yayla adı verilir. Şehir ve köylere göre daha serin ve yağışlı olan bu tip yaylalar hayvancılığın gelişmesinde büyük fayda sağladığı gibi, bu yerlerde yaşayan ahaliye ekonomik destek de sağlar. Memleketimizde sayılamayacak kadar çok olan bu yaylaların dinlenme, turizm gâyesiyle kullanılan ve mahalle niteliğinde olanları turizm tâtil köyleri hâline gelmekte hattâ geçici yerleşim yeri olmaktan çıkıp dâimî ikâmetgâh yerleri olmaktadır.
Türkiye'nin hemen hemen bütün bölgelerinde yaylalara rastlamak mümkündür. Giresun-Akçalı köyü Tarsus-Namrun, İskenderun-Soğukoluk ve Belen, Kemaliye-Sarıçiçek ve Munzur, Artvin-Kafkasör, Ordu-Çambaşı, Kaş-Gömbe, Mersin-Fındıklıpınar, Kadirli-Maksutoğlu, Muğla-Karabağ yaylaları ülkemizin meşhur yaylalarındandır.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.