Rehber | Kategoriler | Konular

TURNA (Grus grus)

Alm. Kranich (m), Fr. Grue (f), İng. Crane. Familyası: Turnagiller (Gruidae). Yaşadığı yerler: Bataklık, ovalık, göl ve deniz kıyılarında. Özellikleri: Leyleğe benzer, uzun bacak ve boyunlu göçmen kuşlar. Sivri gagaları leylekten daha küçüktür. Tohum, böcek, fare ve solucanlarla beslenir. Ömrü: 70 yıl kadar. Çeşitleri: 16 türü vardır. Turna (G.grus), telliturna (A. virgo), cennetturnası veya maviturna (T.paradisea), taçlıturna (B.pavonina), Amerika turnası veya gülen turna (G.americana), Sibirya beyaz turnası (G.leucogeranus), Avustralya turnası (G.rubicunda), Japon veya Mançurya turnası (B.japonensis) meşhurlarıdır.

Turnagiller âilesinden su kenarlarında yaşayan, leyleğe benzer bir kuş. Boyu 140 cm kadardır. Boyun ve bacakları uzundur. Sivri ve uzun gagası, leyleğin gagasından daha kısadır. Ayak parmakları perdelidir. Tohum, böcek, balık, sürüngen, solucan ve küçük memelilerle beslenir. Ağaçlarda yuva yapanı azdır. Renkleri yaşadığı bölgelere göre farklılık arz eder. Beyazdan koyu kahverengiye kadar değişir. Yurdumuzda Karadeniz bölgesi, Orta ve Doğu Anadolu'nun sulak çayır ve bataklıklarında rastlanan turna (G.grus) gri renklidir. Kuyruğunda aşağı sarkan süs tüyleri vardır. Toplu hâlde yaşar ve sonbaharda Kuzey Afrika'ya göç ederler. Değişik ve güçlü sesleri vardır. Soluk boruları uzundur. Bâzı türlerde soluk borusu, göğüs kemiğinin oyuğu içine girmiştir. Seslerinin gücü bu özellikten gelir.

Eşleşme dönemlerinde eşler birbirlerine ilginç gösteriler yaparlar. İki yumurta yumurtlarlar. Eşler sırayla kuluçkaya yatarlar. Sürü hâlinde göç ederken çoğu ?V? biçiminde uçar ve uçuş esnâsında öterler. Uçarken baş ve bacaklarını gererler ve güzelliklerinden ve gösterişli uçuşlarından dolayı halk şiir ve türkülerine konu olmuştur.

Turnalar, çoğunlukla Eski dünyâ kuşları olup ıslak alanlarda barınırlar. Güney Amerika, Madagaskar, Malaya Takımadaları, Yeni Zelanda ve Polinezya'nın dışında dünyânın her yerinde rastlanırlar. Amerika turnasının nesli tükenmek üzeredir. Kuzey Amerika'dan Teksas kıyılarına doğru göçü ilgiyle tâkip edilir.


Konular