Rehber | Kategoriler | Konular

TATU (Dasypus)

Alm. Gürteltier, Fr. Tatou, İng. Armadillo. Familyası: Tatugiller=Kemerlihayvangiller= Armadiller (Dasypodidae). Yaşadığı yerler: Güney Amerika'da toprak inlerde. Özellikleri: Baş ve vücutları küçük kemiksi levhalardan meydana gelmiş bir zırhla örtülüdür. Tehlike ânında kirpi gibi tostoparlak olurlar. Çeşitleri: Altı kemerli tatu (Dasypus sexcinctus), dokuz kemerli tatu (D. novencinctus), Üç kemerli tatu (Tolypeutes tricinctus) türleri iyi bilinir.

Kemerlihayvangiller (Dasypodidae) familyasına giren hayvan türlerinin genel adı. Güney Amerika'ya mahsus olan bu memeli hayvanlar, ağır zırhlı ortaçağ savaşçılarına benzerler. İspanyollar Yeni Dünyâ'ya ilk geldiklerinde, hayretle gördükleri bu hayvana ?Küçük zırhlı? mânâsında ?Armodillo? dediler. Aslı Tupi dilinden alınmış olan ve Türkçede de ?tatu? olarak bilinen bu hayvanların başları, derileri ve kuyrukları kemik levha (safiha)larla kaplıdır. Bedenin büyük bir kısmını örten bu sert levhalar bâzı bölgelerde eklemlidir. Parmaklarında keskin, kuvvetli kancalı tırnakları vardır. Toprakta kazdıkları inlerde barınırlar. Çoğunlukla gece çıkarlar. Termit ve böceklerle beslenirler. Güçlü pençeleriyle termit yuvalarını bozarak, uzayabilen yapışkan dilleriyle termitleri toplarlar.

Tatular zırhlı olmalarına rağmen savaşçı değildir. Görünüşlerinin tersine, barışsever hayvanlardır. Görme ve işitme duyuları fazla kuvvetli olmadığından tehlikeyi geç fark ederler. Bir tilki veya yaban köpeğinin saldırısına uğradığında, hızla koşarak kaktüslü ve dikenli alanlara dalarak, yeraltı inine ulaşmaya çalışır. Dikenler arasından zırhı sâyesinde rahatça geçer. Hasımlarına ise dikenler engel teşkil eder. Sırtlarındaki oynak kemerler tabiî menteşe ödevi görür. Böylece daha rahat koşar ve kirpi gibi tostoparlak olabilirler.

Bir tehlike ânında yakalanacağını anlayan tatu, hemen tortop olarak başını, ayaklarını ve karnını zırhıyla örter. Vakit bulursa bir bayırdan kendini aşağı bırakarak yuvarlana yuvarlana düşmanından uzaklaşır veya toprak yumuşak olduğu takdirde kaş-göz arasında toprağı eşeleyerek içinde kaybolur.

Kuvvetli koku alma duyusuyla toprak altında avlarını keşfeder, hemen orayı eşeleyerek böcek ve kurtçuklara ulaşır. Bâzan akrep ve diğer zararlı böcekleri de yediğinden faydalı hayvandır. Karınlarında dört meme başı olup, her defâsında aynı cinsiyetli dört yavru doğururlar. Her yavru bir memeyi emdiğinden aç kalma problemleri yoktur. Tatuların çoğu kedi iriliğinde olmakla birlikte, 80 cm uzunluk ve 6,5 kg ağırlıkta gelenleri de vardır. Su içinde yüzebilir ve sığ gölcüklerde su dibinde yürüyebilirler.


Konular