Rehber | Kategoriler | Konular

SüTTOZU

Alm. Milchpulver (n), Fr. Poudre (f) de lait, İng. Milk powder, dried milk. Tam yağlı, kısmen veya tamâmen yağı alınmış sütün suyunun uçurulmasıyla elde edilen, süt kuru maddesinin meydana getirdiği beyaz bir toz karışım. Eskiden sütün 100°C'de buharlaştırılmasıyla elde edilen süttozu bugün iki metodla yapılmaktadır.

1. Silindir metodu, eksenleri birbirine paralel ve aralarında 1-1,5 mm açıklık bulunan ve ters yönde dönen iç kısmından 140°C'lik su buharıyla ısıtılan iki silindir arasına, süt göndermekle süt tozu elde etme metodudur. Bu silindirler dakikada 18-20 devir yapar. Yüzeye yapışan ince süt tabakası kısa zamanda süt tozu hâlini alır. Bu metodun bir de vakum yapılan şekli vardır.

2. Püskürtme metodu, normal süt veya daha iyisi kondanse (yoğunlaştırılmış) süt çok ince tânecikler hâlinde sıcak hava akımı olan odalara püskürtülür. Nemini kaybeden süt zerrecikleri toz hâlinde toplanır. Bugün bu esasa dayanan çok çeşitli püskürtme ve püskürtme odası (sprey kurutucular) şekilleri vardır.

Süttozunun bileşimi, kullanılan süte göre değişir. Süttozu, elde edildiği sütün yağının en az % 26,5 ve katı maddesinin de en az % 95'ini ihtivâ eder. Hiç yağı alınmamış tam süttozunun ortalama bileşiminde % 5 su, % 26-28 yağ, % 37-38 laktoz hidrat, % 24-24,5 protein ve% 5,8 kül bulunur. Süttozları hafif sarı renktedir. Bisküvi kokusuna benzeyen kokusu vardır. Nem çekici olduğundan, açıkta saklanamaz. Yüksek değerli besin olup, taşınması kolaydır. Gıdâ sanâyiinde ve çocuklar için kullanılır. İyi ambalaj edilmemiş süttozlarının kalitesi hızla düşer. Nem, ışık ve bakır gibi metaller kaliteyi düşüren sebeplerdir.

Bebekler için kültür veya süt asidiyle ekşitilmiş sütten süttozu elde edilir ki, bunun hazmı kolaydır. Bu şekilde yapılmış tam yağlı süttozu yeni doğan çocuğa dahi verilebilir. Yoksa, süt çocuklarına yarı yağlı süt verilir.


Konular