Rehber | Kategoriler | Konular

STAGFLASYON

İng. Stagflation, Fr. Stagflation, Alm. Stagflation. Enflâsyon ile işsizliğin bir arada görüldüğü ekonomik bunalım. Durgunluk içinde enflasyon veya enflasyon + işsizlik diye Türkçeye çevrilmeye çalışılan stagflasyon, İngilizcedeki durgunluk ?stagnation? kelimesinin baş tarafı ile yine aynı dildeki inflation kelimesinin son tarafının stagflation olarak birleştirilmesiyle türetilmiş bir kavramdır.

Çağımızın iktisâdî bunalımı olarak nitelenebilen stagflasyon; işsizliğin, yetersiz bir ekonomik büyümenin, kullanılamayan üretim kapasitelerinin, yaygın ve sürekli fiyat artışları ile bir arada görüldüğü bir ekonomik rahatsızlık olarak tanımlanabilir.

Enflasyon olarak bilinen iktisâdî bunalım gibi, stagflasyonu açıklamaya çalışan birçok teoriler ve yaklaşımlar vardır. Bunlar stagflasyon diye isimlendirilen bunalımı, esas îtibâriyle, aşağıdaki faktörlere bağlamaktadırlar. Özetle ifâde etmek gerekirse bu faktörler şunlardır:

Mal ve emek piyasalarının farklı şartlar altında dengeye gelmeleri;

İşsizlikle mücâdele politikalarında yapılan yanlışlıklar;

Eksik rekâbet şartlarında çalışan firmaların yüksek fiyat politikaları;

Ekonomide gelir paylaşım mücâdelesinin şiddetlenmesi, çalışma barışının bozulması, ücretlerin aşağıya doğru esnek olmaması;

Teknolojik değişmeler;

Enflasyonla mücâdele etmeyi amaçlayan politikaların yetersizlikleri;

Dış ekonomik faktörler (Petrol fiyatlarının artması, savaş veya milletlerarası nitelikteki politik krizler gibi).

İktisat politikalarının gerçekleştirmeye çalıştıkları temel ekonomik gâyelerin içinde fiyat istikrarı ve tam istihdamın çok önemli bir yeri vardır. Stagflasyon olarak bilinen bu bunalım her maksadı da zedelemektedir. Bu durumda ne yapılmalıdır?

Çağdaş iktisat teorisi, işsizlik ve enflasyon ile aynı anda mücâdele etmeyi sağlayacak iktisat politikaları bakımından oldukça yetersiz görünmektedir. Bunun sebebi, enflasyonla mücâdele edildiğinde genellikle işsizliğin artış eğilimi içine girmesi; işsizlikle mücâdele edildiğinde ise enflasyonun veya fiyat istikrarının sarsılmasıdır. Kısaca ifâde etmek gerekirse maksatlar arasında çatışma vardır. Her ikisine birden aynı anda ulaşmak güç görünmektedir.

Bâzı iktisatçılara göre sektörel ve bölgesel iktisat politikalarıyla stagflasyonla mücâdele etmek mümkündür. Kimi iktisatçılara göre de mâliye politikaları (yâni vergi harcama ve politikaları) işsizliği önlemek için genişletici şekilde; para politikaları ise enflasyonu önlemek için daraltıcı şekilde kullanılabilir. Bu araçların etkileri kısa dönemde birbirleriyle çatışsa bile uzun dönemde hem işsizlik hem de enflasyon azaltılabilecektir. denmektedir.


Konular