Rehber | Kategoriler | Konular

şATO

Alm. Schloss (n), Palast (m), Fr. Château (m), Château-fort (m), İng. Castle, chateau. Tahkim edilmiş derebeylik konağı. Bir bölge hâkiminin, prensin, derebeyin hâkim olduğu bölgede ekseriya sarp yerlere yapılmış, yüksek duvarlı kulelerle takviye edilmiş yapılardır.

Ortaçağda İngiltere ve Avrupa'da pekçok şato yapıldı. İngiltere Kralı Birinci Richard (Arslan Yürekli Rişar)ın yaptırdığı Chateau-Gaillarda adlı şato bunların en önemlilerindendir. Şatoların etrafında sulu veya susuz hendekler, yüksek duvarların köşelerinde burçlar, gözetleme kuleleri bu binâların has özellikleridir. Kralların, asılzâdelerin ikametgâhı olarak yapılan şatoların değişik tiplerine daha çok Fransa'da rastlanır. Doğu ülkelerindeki kalelere benzeyen şatolar ateşli silahların kullanılmaya başlanmasıyla önemini kaybetti. Bilhassa 16 ve 17. yüzyılda topların üstünlük kazanmasıyla saray gibi kullanılmaya başlandılar. On dokuzuncu yüzyılda Bavyera Kralı İkinci Ludwing'in eskilere benzer tarzda yaptırdığı şato bu tip saraylardandır.

Şatolar, savunma yapmak için kurulmuş, ona göre teşkilâtı yapılmış bir askerî karargâhtılar. O günkü imkânlara göre kalın yüksek duvarları etrafındaki hendekleri sarp yerlerdeki kuruluşlarla iyi bir savunma yeriydiler. Bunların yanında kuşatma için gelenlere yüksekten atılan taş, gülle ve kaynar sular emniyeti biraz daha arttırıyordu. Ayrıca kuşatma sırasında şatoya yiyecek ve savunma malzemelerinin dışarıdan getirilebileceği gizli kapı ve yolların bulunması onlara rahatlık sağlıyordu.


Konular