Rehber | Kategoriler | Konular

REJiSöR

Alm. Regisseur, Spielleiter (m), Fr. Régisseur (m), İng. Director. Bir sinema veya tiyatro eserinin tarzını bütün olarak belirleyen, oyuncuların rollerini koordine eden ve tamamlanmış eser üzerinde son düzeltmeleri yapan şahıs. Prodüktör ise, oyuncuları işe alan, eseri maddî yönden destekleyen kişi olabileceği gibi, özellikle film yapımcılığında, filmle ilgili bütün işlerin idâresi için vazîfelendirilmiş bir şahıs da olabilir. Prodüktör, oyunun koordinesi için bir rejisör tâyin eder.

On dokuzuncu yüzyıla kadar tipik bir tiyatro, repertuarındaki birkaç oyunu oynayan sâbit kumpanyadan ibâretti. Sahne âmiri dekorla ilgilenirken, oyuncular birbirlerinin kâbiliyetlerini bildiği için, en fazla yazar veya başoyuncunun tavsiyelerine ihtiyaç duyulurdu. Kumpanyaların oyun alanı genişledikçe, sahne ve rol âmirlerinin kontrol alanları da artmış oldu. Netîcede rejisörlük mesleği doğdu ve rejisörün konuya yaklaşım kâbiliyeti filmin başarısını tâyin eder oldu.

Tiyatroda ilk profesyonel rejisör, Londra Olimpik Tiyatroda çalışan Madam Vestris'tir. Oyun, dekor, ses ve ışık düzenlemesi onun göreviydi.

Yirminci yüzyılda rejisörün görevleri artmıştır. Oyuncuların oyun tarzını belirlemek, oyunun yorumlanması, oyuncuların rollerini koordine ve bütün eserlerin kontrolü rejisörün görevleri arasındadır. Aynı zamanda dekor, kostüm ve ışıklandırma konularını halleder, fon müziği ve müzikallerde kareografi (bale sanatı) onun işidir.

Modern rejisörün fonksiyonu şöyle özetlenebilir: ?O seyircinin ilgisini çekecek önemli noktaları bir dizi hâlinde sunarken, bu noktaların mümkün olduğu kadar uygun olmasına çalışır.?

İlk film rejisörü 1899'da ?Cindeella?yı yapan Fransız Georges Méliés'tir. Amerikalı D.W. Griffith ise sesi orjinal şekliyle kullanmayı başaran ilk rejisördür. Film rejisörleri zamanlama, kesme ve olayı vurgulamayı kontrol eder, tamamlanmış film üzerinde son düzeltmeyi yapar.

Televizyon rejisörü, tiyatrocu meslektaşı gibi, seyircinin dikkatini önemli noktalara çeker ve film rejisörü gibi de bir kompozisyon hâlinde sunar. Televizyon rejisörü diğerlerinin sâhip olduğu bâzı avantajlardan mahrumdur. Az bir hazırlık zamânı verilmiş olup, en büyük görevi çekim esnâsındadır. Hattâ bu, bâzan naklen yayın da olabilir.

Oyun rejisörü iki tecrübeye sâhip olmalıdır: Tiyatro bilgisi ve film tekniği, dublaj.

Tipik bir oyun rejisörü, kontrol odasında teknik rejisörle bulunur ve dört veya altı kameraya kulaklık irtibâtıyla, senaryoya göre hangisinin çekime gireceğini bildirir. Monitorden tâkip eder. Televizyon kamu hizmeti gördüğü için, rejisör kendi şahsî fikirlerini yansıtamaz ve yansıtmamalıdır.

Radyo rejisörünün ağırlık vermesi gereken konu sestir. Radyo rejisörü iki husûsiyete sâhip olmalıdır. Hayal gücünü canlandırabilmek ve vurgulamalara dikkat etmek.


Konular