Rehber | Kategoriler | Konular

R

Türk alfabesinin yirmi birinci harfi. Arap harflerine dayanan Osmanlı elifbasının on ikinci harfi (ra). Titreşimli ön damak sessizidir. Eski Türk (Yenisey ve Orhun) kitâbelerinde ince ve kalın sesliler için iki ayrı (r) işâreti kullanılmıştır. Uygur alfabesinin (r) harfi kelime başında, ortasında ve sonunda farklı şekillerde yazılır.

R sesi, Ana Türkçeden beri bütün Türk lehçelerinde kelime içinde ve sonunda kullanılır. Arpa, bıldırcın, kara, toprak, er, damar, demir, kar, kir, yular gibi.

Ses taklidinden doğan bâzı kelimelerle sonradan Türkçeleşmiş kelimelerin başlarında bu sese rastlanır. Reçete, raf, rende, robot, reform, sonradan Türkçeye girmiş kelimelerdir. Yabancı kelimelerin başında bulunan r sesini gidermek için halk ağızlarında bu kelimelere i (veya ı) gibi bir ses getirildiği görülür. Renk yerine irenk, raf yerine iraf, Rum yerine Urum, Rus yerine Urus gibi.

R, sıfat-fiil, isimden fiil yapma eki ve ettirgenlik eki olarak da kullanılır.


Konular