Rehber | Kategoriler | Konular

PEşKiR

Alm. Serviette (f), Mundtuch (n), Handtuch (n), Fr. Serviette (f), essuie-mains (m), İng. Towel, (table) napkin. Yemek yerken dize örtülen, genellikle keten veya pamuk ipliğinden dokunmuş bez. Anadolu'nun çeşitli yörelerinde bu maksatla kullanılan havlu türünden dokumalara da peşkir denir. Farsça pişgirden bozmadır. Bunlar ekseriya bir metre boyunda, kırk santim kadar eninde dokuma tezgâhlarında dokunur, iki başı işlemeli olurdu. İşlemelerin inceleri gergefte, kalınları kasnakta işlenirdi. Genç kızların çeyizlerinde peşkirlerin çok çeşitlerini görmek mümkündür. Damat için işlenilen, ayrı bir emeğin, göz nûrunun, zerafetin birleştiği örnek peşkirler olurdu.

Peşkirin havlu olarak kullanılanlarından başka, şerbet peşkiri, peçete yerine kullanılan peşkir ve sofra bezi olarak yere serilenleri de vardı. Eskiden yemek, yer sofrasında bakır tepsilerde yendiğinden, yere peşkir serilirdi. Sofra gelmeden oturup sofrayı beklemek İslâm âdeti olduğundan oturanların dizleri üzerini örtecek şekilde yukarıdan peşkir bırakmaya ?peşkir atmak? denilirdi. Hizmetçilerin veya evdeki gençlerin bu şekilde peşkir atmaları bir hüner sayılırdı.


Konular