Rehber | Kategoriler | Konular

MOLUK ADALARI

Endonezya'nın doğusundaki târihî baharat adaları. İsmi, bölgede hindistancevizi ve diğer bitkilerden üretilen baharatlardan kaynaklanmaktadır. Ekvator üzerinde bir bölgedir. Batıda Celebes (Sulawesi), doğuda Yeni Guyana, güneyde Timor ve kuzeyde Filipinler'e kadar uzanan Pasifik Okyanusu ile sınırlanır. Toplam alanı 90.000 km2, nüfûsu ise bir milyondan fazladır.

Avrupalılar buraları sömürge yapmadan önce, kuzey Moluklar, karanfil ve cevizyle uzun müddet Asya ticâretinde önemli rol oynadılar. On altıncı yüzyılda Molukların içinde iki küçük ada olan Tidare ile Ternate'de sultanlıklar kuruldu ve bunlar kendi bölgelerinin ticâretini idâreye başladılar. 1512'de gelen Portekizliler, Ternale Sultanı ile ticârî bir anlaşma yaptılar. Ancak bu sırada İspanyollarla Portekizliler arasında adaların kontrolü üzerinde anlaşmazlıklar başgösterdi. 1599'da Hollandalılar güneydeki Amboina, Banda Adalarını hâkimiyetleri altına aldılar. On sekizinci asrın sonlarına doğru ise Moluk Adalarının ticârî gücü hızlı bir kayba uğrayarak, ekonomik bir durgunluğa girdi. İkinci Dünyâ Savaşından sonra doğu Endonezya Eyâletinin bir ili olan Moluk Adaları, 1949'da Endonezya Birleşik Devletlerinin özerk bir eyâleti oldu.

Bölgenin en önemli fizikî özelliği, SeramDenizi ile ikiye ayrılan, irili ufaklı yüzlerce adadan müteşekkil olmasıdır. Tektonik, gayri sâbit bir bölgedir. Sık sık depremler meydana gelir. Moluk Adalarında, en önemlileri Ternate ve Banda adalarında bulunan, birkaç faal volkan vardır. Büyük bir bölümü dağlık olan adaların en yüksek noktası, Seram Adasındaki Binaji (3027) Tepesidir. Tanimbar ve Aru adaları ise deniz seviyesine çok yakın ve bataklıktır. Hâkim iklim tipi, tropikal iklimdir. Ekvator üzerinde olan bölgede Asya'nın Muson ikliminin tesiri de hissedilmektedir. Sıcaklık, en soğuk-en sıcak ay arasında 25°C ilâ 29°C olarak değişir.

Yıllık yağış ortalaması ise 250 mm civârındadır. Adaların çoğunda, ormanlar kesilerek tarım arazisi hâline getirilmiş, çok az ada, olduğu gibi kalmıştır. Bitki, hayvan çeşitleri bakımından, Moluk Adaları, Asya ve Avustralya bölgeleri arasında, garip görünüşlü memeliler ve özel papağanlar gibi bölgesel türlere sâhip bir transisyon (geçiş) alanıdır. Bu yüzden bölge, bilim adamları için geniş araştırma imkânları olan bir yerdir.

Moluk Adalarında üretilen en önemli baharatlar; hindistancevizi, bunun tozu ve biberdir. Bunlardan başka pirinç, hindistancevizi yağı ve karanfil üretilir. Bölgede önemli bir endüstri teşekkülü bulunmamaktadır. Halkın en önemli geçim kaynağı olan tarım, hem eyâlete hem de Endonezya'ya ekonomik bakımdan büyük faydalar sağlar. Moluk Adalarında önemli miktarda balık da avlanmaktadır.

Bölgeye on altıncı yüzyılda Portekizlilerle gelen Hıristiyanlık, üç asır zarfında, sâdece ticârî münâsebette bulundukları kimseler arasında yayıldı, yerli halka nüfuz edemedi. Moluka Adalarında, bilhassa 19. asrın ikinci yarısında İslâmiyet hızla yayılmaya başladı ve günümüzde adalardaki Müslüman nüfus % 95'e kadar çıktı.

Siyâsî bakımdan adalar, Endonezya'nın başşehri Ambon olan Maluku eyâletini meydana getirirler. Bu eyâlet de, Maluku Utara (Kuzey Moluklar) Maluku Tengah (Orta Maluklar), Amboina (Ambon ve Maluku), Tenggara (Güney Doğu Maluklar) olmak üzere dört alt idârî bölüme ayrılır. Moluk Adaları iç işlerinde özerktir. Başşehir Ambon'da, halk temsilcilerinin toplandığı bir mahallî meclis vardır.


Konular