Rehber | Kategoriler | Konular

MAşA

Alm. Feuerzange (f); Klammer (f); (Haar-) spange (f), Fr. Pincettes (f.pl.); pince (f); barrette (f), İng. Tongs; pincers. Kor hâlindeki ateşleri karıştırmak, kızgın şeyler ve ufak tefek parçaları tutmaya yarayan âlet. Berberlerin ve hanımların saçlara bir düzen ve şekil vermek için kullandıkları elektrik iletkenli metal âletlere de maşa denir.

Herhangi bir işi, usûlüne göre yapmak veya bu işten gelebilecek tehlike ve zararların kendisine bırakılmak üzere araya konulan kimse, yardımcı veya vasıtaya da bu isim verilmektedir.

Maşa, bir ucu birbirine birleştirilmiş, diğer uçları ise birbirine, kullanış gâyesine uygun bir mesâfede ayrılmış (V) biçiminde îmâl edilir. Uzun kollar, umûmiyetle yassı metal parçalardır. Uzun yassı metal parçaların ortasından uygun şekilde ikiye katlanmasıyla da maşa îmâl edilmesi yaygındır. Birleşik ucundan tutulup sıkılması ile istenilen parçalar, açık kısmının kolları arasında sıkışırlar. Bu usûlle çalışan ve şekil olarak benzemesine rağmen pekçok farklı yönleri bulunan maşalar mevcuttur.

Maşa; Türkçeden Arapçaya ?mahşe? biçiminde geçmiş bir kelimedir. Maşaların demirden, çelikten, pirinçten, bakırdan, gümüşten ve altından yapılanları da vardır. Dibcik, baston, büyük bıçak sapları içerisinde yuvarlak biçimde olan nargile maşalarının antika değerleri olup, günümüzde bunlara müzelerde rastlamak mümkündür.

Camcılık sanâyiinde kıvama gelmiş cam humurlarını, üfleme borusundan ayırmada, derilerin işlenmesi esnâsındaki gerilmelerinde, kâğıt, karton, levha hâlinde olan kâğıtların masa üzerine tutturulmasında geniş ağızlı demir ve metal maşalar kullanılır. Son zamanlarda bütün kol saatlerinin ayarlanması, çapa biçiminde maşa ismi verilen küçük parça ile yapılmaktadır.

Kuyumcular, yazıcılık sanatıyla uğraşanlar, işlerinde devamlı maşa denilen küçük bir âlet kullanırlar.

Maşa âleti, otomatik dokuma tezgâhlarında ipliklerin koptuğu veya azaldığı zaman tezgâhı durdurmaya da yarar. Bunun yanında; tıpta, saatçilik mesleği ve buna benzer birçok yerlerde de maşa adı verilen çeşitli âletler kullanılmaktadır.


Konular