Rehber | Kategoriler | Konular

MALGAMA

Alm. Amalgam (n), Fr. Amalgame (m), İng. Amalgam. Civayı temel madde olarak alan alaşım. Rastlanan pekçok madde, cıva ile reaksiyona girerek malgama teşkil eder buna amalgama da denir. Malgama esas olarak diş dolugularında, mâden cevherinden gümüş ve altın elde etmek için kullanılır. Özellikle, oda sıcaklığında sıvı olan cıva ile katı bir metalin reaksiyona girebilmesi yönünden ilgi çekicidir. Amalgamaların kesin tabiatları oldukça karmaşıktır.

Tabiî ve sun'î malgamalar: Gümüşün tabiî malgaması, yoğun izometrik kristaller şeklindedir. Malgamalar, temiz parlak metal yüzleri cıva ile temasa getirilerek elde edilir. Seyreltik bir asitin kullanılması, okside olmuş ve metalle cıva arasındaki reaksiyonu geciktiren metal yüzlerinin temizlenmesi yönünden önemlidir. Ayrıca ısı, amalgam reaksiyonunu hızlandırır. Isı, cıva ve alaşım atomlarının, madde içinde daha hızlı hareket etmesini sağlar.

Elektrokimyâsal metodlar kullanarak da malgama elde edilir. Bu metodlarda, ya katı metal, cıva tuzu içine daldırılır veya civa malgama, metal tuz çözeltisi içine konur. Elektro kaplamada olduğu gibi, uygun elektrik akımı kullanılarak, işlem çabuklaştırılabilir.

Kullanılışı: Diş dolgusunda kullanılan malgamanın bileşimi, % 52 civa, % 33 gümüş, % 12,5 kalay, % 2 bakır, % 0,5 çinko şeklindedir. İlk teşkilinde malgama plastik olup, bu halde diş boşluğuna konulur. Uygun oranda konulan ve yapımından önce nemden korunan malgama, sertleşmekle hafifçe genleşir. Bu genleşmenin kontrollü olarak yapılmasıyla, dolgunun yerine oturması sağlanır.

Altın ve gümüşün, mâden cevherinden elde edilmesinde kullanılan malgama, genellikle bakır plak üzerine cıva tabakası sürülmesi sûretiyle elde edilir. Mâden cevherinin ufalanması sonucunda elde edilen ve altın taneciklerini asılı olarak ihtivâ eden su, bu cıva kaplanmış plak üzerinden akıtılır. Ağır altın tânecikleri bir malgama tabakası teşkil ederler. Bu ise zaman zaman kazınır. Fazla olarak bulunan sıvı cıva, daha sonra alınır. Cıva, altın ve diğer asal metal amalgamadan, damıtma yoluyla elde edilir. Çok ince altın tanecikleri bu işlemle elde edilmez. Bunlar daha sonra yapılacak kimyâsal bir işlem sonucu ayrılır.

Malgamalar, vakum tüplerinde ark elde etmek için kullanılır. Bu arklar, cıvaya ve mevcut alaşım elemanına has bir ışık spektrumu verirler. Ayrıca, kadmiyum pillerinde, kadmiyum-civa alaşım şeklinde kullanılır. Bu piller, standart voltaj elde etmek için kullanılır.


Konular