Rehber | Kategoriler | Konular

KöROğLU DESTANI

Köroğlu destanı, büyük bir aşk ve yiğitlik mâcerâsı, zamanla hikâyeleşmiş bir halk destanıdır.

Köroğlu destanının bugün elimizde bulunan belli başlı nakilleri Âzeri, Özbek, İstanbul, Topol ve çeşitli Anadolu nakilleridir. Bütün bu nakilleri tetkik ederek destanın esasını ortaya koyan Pertev Nâili Boratav'a göre Köroğlu destanının ana olayı şöyledir:

Köroğlu küçük bir çocukken, babası, hizmet ettiği beye seçtiği iki tayı beğendiremez. Bu yüzden gözlerine mil çekilerek cezâlandırılır. Köroğlu böyle zulüm görmüş bir babanın oğlu olarak büyür, delikanlı olur. Babasının felâketine sebeb olmuş taylara da -körün tavsiyesine göre- bakılmıştır. Bunlardan bir tânesi Köroğlu'nun Kırat'ı olacaktır.

Kırat eşi bulunmaz bir küheylân olunca, kör baba, ona oğlunu bindirir ve intikamını almak için dağbaşlarına yollar.

Körün oğlunun adı, bu ayaklanmalardan îtibaren artık Köroğlu'dur.

Köroğlu Çamlıbel'de yerleşir; kahramanlığıyla ün salar. Bu şöhretiyle etrafına namlı yiğitler toplar. Bunların bir kısmını mağlub ederek kendine hayran bırakır; onlar Köroğlu'nun vefâlı ve fedâkâr yiğitleri, delilleri olurlar. Bir kısmını da kaçırarak kendine yoldaş yapar. Kendi gibi kahraman bu adamlarıyla beylere, paşalara, hükümdârlara fermân okur; onları bunaltan ve titreten bir kuvvet hâlini alır. Beylerin, paşaların zulmünden kaçan başkaları da gelip ona sığınır. Köroğlu, âdî bir haydut olarak kalmaz. Zayıfların hâmisi olur. Zenginlerin servetini alarak fakirlere dağıtır.

Bu arada Köroğlu'nun aşkları, bilhassa sultan kızı kaçırmak gibi mâcerâları olur. Çamlıbel saltanatı böylece devam ederken, tüfek keşfedilir.

Köroğlu, bu delikli demiri görüp üzülür. Uzaktan bir hîle ile adam öldürüldüğünü öğrenince, artık yiğitliğin târihe karıştığını anlar.

Delüklü demür çıktı mertlik bozuldu.

Yâhut:

Tüfek icâd oldu, mertlik bozuldu.

Eğri kılıç kında paslanmalıdır.

gibi mertçe mısralar söyleyip ortalıktan sır olur (kaybolur).


Konular