Rehber | Kategoriler | Konular

KIKIRDAK

Alm. Knorpel (m), Fr. Cartilage (m), İng. Cartillage. Esnekliği ve sertliği ile bilinen bir çeşit bağ dokusu. Kemik kadar sert olmayan kıkırdak, dayanıklı, esnek ve damarsız bir dokudur.

Kireçlenme ve kemikleşmeye yönelik büyük bir eğilim gösterir. İlkel yapılı omurgalıların ve üstün yapılı omurgalılarda embriyoların (ceninlerin) bütün iskeleti, erişkinlerde ise iskeletin bâzı kısımları kıkırdaktandır. Köpek balıkları ve bâzı yassı balıklarda iskelet ömür boyu kıkırdak olarak kalır. Kıkırdak hücreleri 15-20 mikron büyüklüğündedir. Kondrosit adı verilen bu hücreler kıkırdağın ara maddesi (kontrin) içine kondroplast denilen kapsüllerle yerleşir. Kıkırdak, eklemlerin sürtünme yüzeylerinde bulunur ve sürtünmeyi azaltır. Bozulan, harâb olan kıkırdak dokusu, bir daha eski hâline gelemez. Eklemlerde bu durum çok önemlidir. Kireçlenme de eklem yüzlerindeki kıkırdağın bozulması sonucu ortaya çıkar. Kıkırdak ayrıca burun, kulak gibi organların bâzı kısımlarının çatısını da yapar.

Kıkırdak beyazımtrak renktedir, kemiğe göre daha az serttir. Buna karşılık oldukça bükülebilir niteliktedir. Kan damarı taşımaz. Hücreler dokular arası sızıntılar ile beslenirler.

Üç çeşit kıkırdak vardır: Saydam kıkırdak: Eklemlerin yüzeylerini örter. Gırtlak, burun, soluk borusu bronşlara destek sağlar. Telli kıkırdak: Omurlararası diskleri ve menisküsleri meydana getirir. Esnek (elastik) kıkırdak ise, kulak kepçesinin ve gırtlak kapağının destek iskeletini husûle getirir.


Konular