Rehber | Kategoriler | Konular

JiGANTiZM (Devlik Hastalığı)

Alm. Riesenwuchs (m), Gigantismus (m), Fr. Gigantisme (m), İng. Giantism, gigantism. Hipofiz ön lobundan salgılanan büyüme hormonunun aşırı salgılanması sonucu doku ve organların aşırı gelişmesi. Devlik hastalığı. Hipofiz ön lob hücrelerinin büyüme hormonunu aşırı salgılaması, hipotalamustan aşırı uyarı verilmesinden veya hipofiz hücrelerinde hormon yapan bir tümör (ur) gelişmesinden olabilir. Büyüme hormonu salgısının artması büluğ çağından evvel, yâni kemik gelişimi tamamlanmadan olursa, hastada en büyük belirti olarak vücûdun hızlı ve aşırı bir şekilde irileşmesi görülür. Böylece iki, iki buçuk metreye kadar büyüyebilen, elleri ve ayakları aşırı büyümüş dev insanlar ortaya çıkar. Bu hastaların hipofiz hormonları arasında denge kurulması halinde vücut kısımlarının birbirlerine oranları korunabilir; ancak bu ihtimal fazla değildir. İlk başlarda uygun oranlarda bir büyüme gösteren vücut kısımlarının arasındaki oran daha sonra bozulur.

Büyüme hormonu fazlalığı kemik gelişmesini tamamlamış, büyümesi durmuş kişilerde ortaya çıkarsa boy uzamaz. Bunlarda çene, el ve ayaklar, kaş çıkıntıları, burun gibi vücudun uç kısımları aşırı gelişir (Akromegali).

Jigantizmde kalp, böbrekler, karaciğer ve dalak da büyür. Cinsel organlarda körelme vardır. Kanda insülin seviyesinin yüksek olmasına karşı bunlarda diyabet (şeker hastalığı) olması sıktır. Bu durum, büyüme hormonunun insülin etkisini önlemesine bağlanmaktadır.

Baş ağrısı en sık rastlanan şikâyetlerdendir. Hastaların çoğunda görme bozukluğu er veya geç başlar. Jigantizm erkeklerde daha sık görülür. Tedâvi edilmediği takdirde ömür uzun değildir.

Görme bozuklukları ve ağır baş ağrısı yoksa ve kandaki büyüme hormonu seviyesi çok yüksek değilse cerrahî olarak hipofizin ön kısmını çıkarmak yerine sadece hipofiz üzerine şua tedâvisi uygulanır. Tedavî sonucunda hipofizin birçok hücreleri tahrip olacağından diğer hormonlarda eksiklik olabilir. Bu eksik hormonlar, dışarıdan ilâç olarak hastaya verilmelidir. Tedâvinin netice verip vermediği kandaki büyüme hormonu seviyesinin ölçülmesiyle anlaşılır.


Konular