Rehber | Kategoriler | Konular

ITRi (Buhurîzâde MustafaEfendi)

klâsik Türk mûsikisinin en meşhur bestekârı. 1640 senesinde İstanbul'da doğdu. 1711'de İstanbul'da vefât etti. Yenikapı Mevlevihânesinde tahsile başladı. Siyâhî Ahmed Efendiden hat ve edebiyat, Hâfız Post'tan da mûsikî dersleri aldı. Ömrünün büyük bir kısmını mûsikî ile uğraşarak geçirdi. Arada sırada şiirler yazdığı da olurdu. Kırım Hanı Birinci Selim Giray tarafından himâye edildi.

Çeşitli konularda bin civârında eseri olduğu söylenir. Fakat bugün Itrî'ye âit olan en fazla 50 kadar eser mevcuttur. Mevlevî tarikatına girmiştir. Mûsikî ile uğraşmasının, mensub olduğu tarikatın aslı ile hiçbir alâkası yoktur (Bkz. Celâleddîn Rumî). Enderûnda mûsikî dersleri verdiği rivâyet edilir. Daha sonra esir ticâreti kâhyalığı yapmıştır. Itrî, kâbiliyetli bir bestekâr, edebiyata ve yazı sanatına çok düşkün olduğu için, bunlar üzerinde çalışmış bir hattattır. Ayrıca meyve ve çiçekçiliğe merakı vardır. Mustafa Bey armudu denilen kendi ismiyle yetiştirdiği armudu meşhurdur. Din âlimi değildir. Meşhur Beethoven gibi bir mûsikî üstadı idi. İslâm tekbirini segâh makâmına bestelemekle İslâmiyete bir hizmet yapmamış, dîne bir bid'at karıştırmıştır. Tekbir, segâh makâmında okunurken müzik perdelerine uyulmak için kelimeler değiştirilmekte ve mânâ bozulmaktadır. Böylece tekbirin ruhlara tesir eden asıl şeklini bozmuştur.

En tanınmış eserleri: Irak Kurban Bayramı Tekbiri, Dilkeş Haverân Cumâ Salâtı, Segâh Salâtı Ümmiyye, Segâh Mevlevî Âyini, Rast Naat, Arazbar Muhammeskâr, Hahur Çenber, Bayatî Çenber.

1712 senesinde İstanbul'da ölmüştür. Edirnekapı Mezarlığındadır.


Konular