Rehber | Kategoriler | Konular

iNCiR AğACI (Ficus carica)

Alm. Feigenbaum (m), Fr. figuier, İng. fig tree. Familyası: Dutgiller (Moraceae). Türkiye'de yetiştiği yerler: Ege veAkdeniz bölgesi.

Mart-nisan aylarında çiçek açan, 1,5-6 m yüksekliğinde, süt taşıyan iki evcikli bir ağaç. Yabanî olarak bulunursa da, daha çok yetiştirilir. Yemiş olarak da bilinir.

Erkek bitkiler Ficus carica varyete caprificus (baba incir), dişi bitkiler Ficus carica varyete domestica (yenen incir) ismini alırlar. Çiçekler, çukurlaşarak armut biçimini almış ve etlenmiş olan çiçek tablasının iç çeperinde toplu bir hâlde çiçek durumlarını teşkil ederler. Baba incirin çiçek durumunda çiçek tablasının ağıza yakın kısımda erkek çiçekler, daha aşağı kısımlarında ise mazı çiçeği denilen verimsiz dişi çiçekler bulunmaktadır. Yenilmekte olan incirin tozlaşması mazı böcekleri (Blastophaga grossorum) tarafından yapılmaktadır. Böcekler yumurtalarını mazı çiçeklerinin yumurtalıklarına bırakırlar. Genç böcekler çiçek tablasını terk ederken, çiçek tablasının ağız kısmına yakın bulunan olgun erkek organ başçıklarına süründüklerinden, üzerlerindeki çiçek tozları ile gitmiş oldukları dişi bir bitkinin dişi çiçeğini dölleyebilirler. Olgunlaşma esnâsında çiçek tablasının çeperiyle, çiçeğin taç yaprakları etlenip tatlılaşarak incir denen yalancı meyve hâsıl ederler. Asıl meyveler esmer renkli olan sert çekirdeğimsi kısımlardır.

İncir, sürgünlerinin ve sonbaharda kesilen dallarının ekilmesiyle üretilir.

Yurdumuzda incir en çok İzmir-Aydın yöresinde yetiştirilmektedir. En meşhur ve en lezzetli incir de İzmir inciridir. İzmir incirinin dışında şeker inciri, mor incir, Sultan Selim inciri, yediveren inciri, kavak inciri ve patlıcan inciri gibi çeşitleri de vardır. Sultan Selim ve kavak inciri İstanbul ve çevresinde yetiştirilen mor renkli ve tatlı bir incirdir.

İncirin kurutulmuşu da çok değerli olup, iyi bir besin kaynağıdır. Kuru incirlerin de ince kabuklu ve çok tatlı olan ?sarı lop? ve kalın kabuklu hafif yeşilimsi ?gök lop? gibi çeşitleri vardır.

İncir satılırken de özelliklerine göre piyasada süzme incir, bezirgan inciri gibi isimler alır. Kuru incirler de lokum layer ve kolon diye isimlendirilir.

Kullanıldığı yerler: İncir meyvelerinde şeker, organik asitler, sâbit yağ ve vitaminler (A,B,C) vardır. Meyveleri gerek yaş olarak gerek kuru olarak yenmektedir. Bilhassa kurutulmuş olarak ihrâcatımızın önemli bir kısmını teşkil ederler. Kuru meyveler balgam söktürücü olarak, yumuşatıcı olarak kullanılır. Halk arasında sütle kaynatılan incir ses kısıklığına karşı kullanılır. İncir, kalbe ferahlık verir. Kuluncu ve sindirim organı sancılarını giderir.

İncir, konserve sanâyiinde, reçel ve çeşitli tatlıların îmâlinde en çok kullanılan meyvelerdendir.

İncir ağacı sert olup, çeşitli ağaç işlerinde kullanılır.


Konular