Rehber | Kategoriler | Konular

iBN-i MUKLE

İslâm yazısını Kûfî'den Nesih'e çeviren ilk hat üstâdı, şâir, edib, münşî, vezir. Asıl adı, Ebû Ali Muhammed bin Ali Hasan bin Mukle'dir. 886 yılında Bağdat'ta doğdu.

Zeytinyağı çıkarmakla meşgul olan babasının mesleğine itibar etmeyip ilim öğrenmeyi tercih etti. Güzel yazı yazmaktaki başarısını şiir ve edebiyatta da gösterdi. Meşhur hat üstadı Ahvel'den ders aldı. İlmi ve hattı ile Abbâsî halîfelerinin dikkatini çekti. Saraya alınıp Dîvân'da çalıştı. Halîfe Muktedir zamânında (908-932) Fars eyâletinde görevlendirildi. Daha sonra vezirliğe getirildi. Halîfelik mücâdelelerine karıştı. Fars'a sürüldü. İki defa daha vezirliğe getirildi ise de, sonradan vazifeden alınıp hapse atıldı ve hapisteyken öldü (940).

İbn-i Mukle, idareciliğinden çok hattatlığı ile meşhurdur. İslâm yazı stilinin geliştirilmesi için çalışmıştır. Yazıda; yazı kaleminin ucuyla konan noktayı, elif harfini ve dâireyi ölçü olarak almıştır. İbn-i Mukle'nin koyduğu bu kâideler, hat sanatında bugün bile geçerliliğini muhafaza etmektedir. Kûfî yazısını geliştirerek bilhassa nesih yazı üzerinde çalışan İbn-i Mukle'nin eserlerinden hiçbiri günümüze ulaşmamıştır.

İbn-i Mukle'nin en meşhur talebeleri İsmâil bin Hammâd Cevherî, Fârâbî, Muhammed bin İsmâil Bağdâdî ve Şemsü'l-Meâlî Kâbus bin Veşmgir'dir.


Konular