Rehber | Kategoriler | Konular

HiDRAZiN

Özellikleri: 1887'de T.Curtıus tarafından elde edilen hidrazin N2H4 formülüne sâhib olup 1,8 ilâ 2°C arasında katılaşan bir maddedir. Yoğunluğu 1,101 g/cm3tür. 114,5°C'de kaynar. Susuz hidrazin, su, metil ve etil alkol ile her oranda karışır. Su ile % 68,5 hidrazin ihtivâ eden ve 120,5°C'de kaynayan azeotropik karışım meydana getirir. Sulu ve susuz hidrazinin depolanmasında dikkatli olmalıdır. Çünkü nem çekici olup, çektiği atmosfer nemi, içerisinde bulunan karbondioksid ve oksijen ile reaksiyon verir. Hidrazinin buhar ve çözeltisi zehirlidir. Hidrazin buharı ile hava karışımı tutuşucu özelliğe sâhiptir. Hidrazinin sulu çözeltisi amonyaktan daha zayıf bazik özelliktedir. Asitlerle tuzları verir.

Hidrazin kuvvetli indirgeme vâsıtasıdır. Bu yüzden gümüş aynası yapımında, cam ve plastikler üzerinde metal filimleri meydana getirmekte, kaynayan sudaki oksijeni uzaklaştırmakta ve paslanmayı önlemekte kullanılır. İkinci Dünyâ Harbinde hidrazin, su ve metil alkol, jet ve roketleri ittirici yakıt olarak kullanıldı.

Elde edilişi: Teknik olarak, sulu amonyak veya ürenin jelatin veya zamk mevcudiyetinde pipoklorit ile oksidasyonundan elde edilir. Bu işlem 160° ile 180°C arasında 50 atmosfer basınç altında yapılır. Elde edilen üründe % 2 oranında hidrazin bulunur:

NaOCl + 2NH3 ® H2N-NH2 + NaCl + H2O

NaOCl + CO(NH2)2 + 2NaOH ® H2N-NH2 + NaCl + Na2CO3 + H2O

Tuzları: Hidrazinin tuzları iki seri hâlinde meydana gelir. HX bir değerli asit olup hidrazin ile N2H4X ve N2H42HX şeklinde tuz meydana gelir. En iyi bilinen tuzları tedbirli olarak çözünen sülfat (N2H4H2SO4), mono ve dihidroklorit (N2H4HCl ve N2H42HCl) ve mononitrat (N2H4HNO3)tır. Mononitrat tuzu yüksek patlayıcı özelliğe sâhiptir. N2H4HBr, lehim yapmada kullanılır. Hidrazinin bakır bileşiği (N2H4)2H2SO4CuSO4 zirâatta mantar öldürücü olarak kullanılır.

Organik hidrazinler: Bir, iki, üç hattâ dört hidrojenin yerine alkil, sikloalifatik ve aril radikallerin girmesi ile hidrazinin organik türevleri elde edilir. Metil ve dimetil hidrazin, (CH3N2H3) ve (CH3)2N2H2) amin ve kloraminden, Rasching işleminin biraz değiştirilmesi ile elde edilir. Fenilhidrazin (C6H5N2H3) E.Fıscher tarafından elde edilmiştir.

Asit hidrazitler (RCON2H3) asid klorürlere veya esterlere hidrazinin etki ettirilmesi ile elde edilebilir. En iyi bilinen asit hidrazit karbonik asidin hidrazin türevleridirler ki bunlar; semikarbazid, karbon hidrazit, biuri ve aminoguanidindir.

Organik hidrazin bileşiklerinin analitik kimyâda uygulama alanları vardır. Nikotinik asit hidrazit tüberküloz tedâvîsinde kullanılır. Ayrıca, özel yakıtlar üretiminde, plastik ve reçinemsi maddelerde fotoğraf eczâlarının yapımında ve köpük kauçuk îmâlâtında şişirici madde olarak kullanılır.


Konular