Rehber | Kategoriler | Konular

HEMiNGWAY, Ernest Miller

Amerikan roman ve kısa hikâye yazarı. Yirminci yüzyılın en çok tanınan yazarlarından biridir.

Şubat 1899'da Chicago yakınlarındaki Oak Park şehrinde doğdu. Babası Dr. Clarence Hemingway, oğlunun hayatında ve izlediği yolu seçmesinde büyük ölçüde tesirli oldu. Michigan Gölündeki balık avları ve çocukluğunda başından geçen hâdiseler onun ilk ilham kaynaklarıdır. İlk yazıları ise Ring Lardner'i taklid ederek Okul Gazetesine yazdığı fıkralardı. Koleji bitirince memleketinden ayrılarak Kansas'taki City Star Gazetesine girdi. Buradaki çalışmalarının yazarlık şahsiyetini şekillendirmesinde büyük tesiri oldu.

Birinci Dünyâ Savaşının patlak vermesi üzerine asker olmak isteyen Hemingway'ın mürâcaatı gözlerindeki bozukluk sebebiyle kabul edilmedi. Ancak Kızılhaç'a kamyon şoförü olarak girip İtalya'nın Fosfalta di Pieva bölgesine gitti. İtalya'daki bu dört savaş senesi onun en çok etkilendiği hususlardan biridir. Savaş sona erdikten sonra İtalya'da kalarak bir süre Amerika'daki Toranto Star Gazetesinin muhâbirliğini yaptı. Buradan Paris'e geçerek diğer Amerikan yazarları Ecra Pound ve Gertrude Stein ile çeşitli çalışmalarda bulundu. İlk önemli kitabı bu yıllarda yayınladığı kısa hikâyeler ve imajist fikirlerden meydana gelen Zamanımızda'dır. Sâde ve teklifsiz üslûbu ile dikkatleri üzerine çeken bu kitap, onun edebî şahsiyetini yansıtan ilk eseridir.

İlk romanı ve ikinci mühim kitabı savaş sonrası dönemin gâyesizliğini ve bu dönemin kaybedilen neslini anlattığı Güneş de Doğar adlı eseridir. Bu kitap ona şöhretin yolunu açtı.

1930'dan sonra da İspanya, Afrika ve Florida'da uzun süre kalarak avcılık, dalıcılık gibi işlerle uğraştı. İspanya iç savaşı sırasında ve İkinci Dünyâ Savaşında muhabirlik yaptı. 1945'ten sonra Küba'da Havana yakınındaki Finca Vigia'ya yerleşerek, Castro rejimi kendisini sınırdışı edinceye kadar çalışmalarını burada sürdürdü. Sonra İspanya'ya giden, kısa süre sonra da Amerika'ya geri dönerek İdaho'ya yerleşen Hemingway, 1954'te Nobel edebiyât ödülünü aldı. Sağlık durumunun kötüleşmesi üzerine hastaneye kaldırıldı. Onun ?Hayat, ölüme yakın oldukça zevklidir!? felsefesi kendisini kurtaramadı. Arka arkaya rûhî bunalımlar geçirerek hâfızasını kaybetti. Şubat 1961'de de Ketchum'daki evinde intihâr etti.

Birçok yazarın süslü deyimler ve laf kalabalığından ibâret olan edebiyâtı benimsediği bir dönemde yazmaya başlayan Hemingway, hiçbir zaman bu yolu tasvib etmedi. Lisanı sâde şekli ile kullanmayı, lüzumsuz kelimelerden kaçınmayı seçti. Hemingway stili bir lise öğrencisinin anlayabileceği seviyede, girift olmanın dışında ancak oldukça aktüel bir üsluptu. Cümlelerinin kısa ve basit olması, tasvirlerin, sıfatların yerli yerinde kullanılması eserlerinin geniş ölçüde okunmasının en mühim sebebi kabul edilmektedir.

Hemingway hayatı boyunca altı roman yazmıştır. Bunlar Güneş de Doğar (1926), Silâhlara Vedâ (1929), Sâhip Olmak ve Olmamak (1937), Çanlar Kimin İçin Çalıyor? (1940), Irmağın Karşısında ve Ağaçların Arasında (1950), Yaşlı Adam ve Deniz'dir. Kısa hikâyeleri ise Zamanımızda (1925), Kadınsız Adamlar (1927). Diğer önemli eserleri Katiller, Francis Macomber'in Kısa ve Mutlu Hayatı, Klimanjaronun Karları, Günortası Ölüm, Hareketli bir Bayram, Afrika'nın Yeşil Tepeleri ve Birinci Dünyâ Savaşı sonrası Türkiye'yi de anlattığı Ernest Hemingway'dır.


Konular