Rehber | Kategoriler | Konular

HAVai HAT

Alm. 1. Drahtseilbahn (f), 2. Hochverlegte Fernsprechleitung, Oberleitung (f), Fr. 1. Funiculaire; télépherique (m), 2. Caténaire, ligne aérienne (f), İng. Overhead railway. Ulaştırma vâsıtası olarak veya elektrik enerjisini bir yerden diğer bir yere nakletmekte kullanılan direkler arasına çekilmiş hat. Ulaştırma için; mâden, kireç, kömür, çimento ve buna benzer malzemelerin bir yerden başka bir yere taşınmasında kullanılır.

Bunlar tek veya çift çelik hatlar şeklindedir. Bu hatların üzerinde taşıyıcılar hareket eder. Tek hat kullanıldığında bu bir çark vâsıtasıyla devamlı döndürülür. Dönen çelik hattın sarkık olmaması ve çarktan çıkmaması için devamlı gergin tutulması gerekir. Halatın devamlı dönmesi neticesinde üzerinde belli aralıklarla konan taşıyıcı, istenilen yere kadar getirilir ve boşaltılır. Taşıyıcılara halat üzerinde hareketi sağlıyan tekerlekler de konur. Böylece malzeme, yük boşaltılacak yere gelince halattan ayrılabilir. Taşıyıcıların büyüklüğüne, yerin uzaklığına göre bunlarla saatte 50-100 ton yük taşınabilir.

Çift hatlarda ise, ikisi de sâbittir. Taşıyıcılar bunların üzerinde hareket eder. Taşıyıcıların halat üzerindeki kaymasını önlemek için ayrıca devamlı hareket halinde olan başka bir halat kullanılır. Çift hatlı havâî hatlarda kullanılan taşıyıcılar en fazla beş ton yük taşıyabilir. Bunlar boşalacak yere gelince aynı kalınlıktaki bir demir yolu üzerinde hareket edebilecek şekilde yapılmıştır. Bu yol vâsıtasıyle boşalacak yere kadar gidebilir.

Yolcuları dağlara çıkarıp indirmek için yapılan teleferikler de bir nevi havâî hattır (Bkz. Teleferik). Son yıllarda şehirlerarası çalışan trenler için de havâî hatlar yapımı çalışmaları sürdürülmektedir.


Konular