Rehber | Kategoriler | Konular

HALAT

Alm. Seil, Reep, Tau, Kabel (n), Fr. Corde (f), cordage amarre, câble (m), İng. Rope, cord, hawser. Üç veya daha fazla telden örülmüş kalın ip. Çelik veya keten, naylon vb. maddelerden yapılabilir. Denizciler çevresi 2.5-3 cm'den daha fazla kalın olanları halat olarak kabul eder.

Halat yapımında kullanılan en sağlam lifler, sisal keneviri ve meyve vermeyen muz ağaçlarından elde edilir. Bu ağaçlar dünyâda en çok Filipin Adalarında bulunur. Halat, kenevir lifi ve Hint keneviri gibi yumuşak liflerden de yapılır. On dokuzuncu yüzyılda daha dayanıklı halatların yapımından öncesine kadar, kenevir lifi geniş çapta kullanılmaktaydı.

Halat yapımı, lifin türüne bağlı olmaksızın aynı sistemle yürütülür. İlk önce örmeye hazırlık olarak lifler uzatılıp birleştirilir. Lifler bobinlere sarıldıktan sonra bunu eğiren bir makinadan geçirilerek halat telleri yapılır. Son safha, telleri halat hâline sokmaktır. İstenilen kalınlığa göre örme işlemi yapılır. Halatın kalınlığı tel sayısına bağlıdır.

Son zamanlarda sun'î lifler, tabiî liflerin yerini almaya başladı. İkinci Dünya Savaşı öncesinde sun'î lif olarak ilk defa naylon kullanıldı. Naylon halatlar fazla elastikiyete sâhiptir. Diğer sun'î lifler dakron ve polyethylene lifleri dâhildir.

Halatlar insanların çok eskiden beri ürettiği ürünlerden biridir. İlk zamanlarda ağaçları bağlamak, ağ yapmak ve derin vâdiler üzerinde köprü yapmak maksadıyla kullanıldı.

Halat, insanların denize açılmalarından beri denizcilerin ana techizâtlarından biridir. Bâzı milletler halatı, kalasları gemilerinin iskarmozlarına bağlamada kullanmıştı. Uzun deniz yolculuklarının başladığı dönemde gerek yelkenleri germede, gerekse demirlemede esas malzemeydi. Hattâ modern nükleer gemilerde bile malzemeleri bağlama ve demirleme için kullanılmaktadır.


Konular