GÖL

Alm.See, Teich (m), Fr. Lac, étang (m), İng. Lake.

Genel bir bakışla, Türkiye’deki göllerin belli bölgelerde toplandığı ve geniş sahalar hâlinde göl bulunmadığı görülmektedir. Büyük göllerin azlığı da buna eklenince, Türkiye’nin göl husûsunda zengin olmadığı intibâını verir. Trakya, Kuzey Anadolu’nun büyük kısmı, Güneydoğu Anadolu, gölsüz bölgelerdir. Buna karşılık Marmara, Akdeniz bölgesinin batısı, İç ve Doğu Anadolu’da nisbeten büyük göller bulunmaktadır.Göllerin bâzıları yaz aylarında kuruduklarından muvakkat göl kategorisine girerler. Bunların sahaları dar, derinlikleri ise azdır.

Türkiye’deki göllerin genişliklerinde olduğu gibi, derinliklerinde de bâriz farklar vardır. En derin göller; Çıldır, Burdur, Van, Hazar, Sapanca ve İznik gölleri olup, derinlikleri 60 ilâ 130 m arasında değişmektedir. Derinliği az olanlar ise; Tuz, Akşehir, Apolyant ve Manyas gölleridir. Bunların derinlikleri 5 metreden azdır.

Türkiye göllerinden bâzıları denizlere akıntısı olmayan kapalı havzalar durumundadır. Umûmiyetle tuzludurlar. Bunlarda karbonatlar, klorürler veya sülfatlar mevcuttur. Van Gölünde sodyum karbonat, Tuz Gölünde sodyum klorür, Acı Gölde soydum klorür ve sülfat nisbetleri yüksektir.

Günümüzde su ihtiyacının büyük bölümü göllerden karşılanır. Göllerden sulama, taşıma, dinlenme, enerji üretimi, şehir ve sanâyi artıklarının giderilmesi gibi birbiriyle çelişkili gâyelerle kullanılır. Göllerden bilinçsizce faydalanma çevre kirliliğine sebeb olmaktadır.

Dünyânın Büyük Gölleri

Adı Yüzölçümü En Derin Denizden

(km2) Yeri (m) Yüksekliği

(m)

Hazar Denizi423.300768-28

Superior Gölü82.700307183

Aral Denizi68.7006850

Victoria68.100851.135

Huran59.820229177

Michigan58.240265782

Tanganyika31.9001.435782

Baykal31.5001.741476

Türkiye’nin Büyük Gölleri

Adı Yüzölçümü Denizden Bulunduğu

(km2) Yüksekliği (m) Bölge

Van3.7131.646Doğu Anadolu

Tuz (Koçhisar)1.500925İç Anadolu

Beyşehir6561.121Göller Bölgesi

Eğridir468916Göller Bölgesi

Akşehir353958İç Anadolu

İznik29885Marmara

Burdur200845Göller Bölgesi

Manyas16615Marmara

Acıgöl153836Göller Bölgesi

Ulubat1345Marmara

Eber126967İçbatı Anadolu

Çıldır1151.959Doğu Anadolu

Erçek981.803Doğu Anadolu

Hazar861.248Doğu Anadolu

Amik6081Akdeniz Bölgesi

Bafa602Ege Bölgesi

Türkiye’nin Baraj Gölleri

Adı Yüzölçümü (km2) Bulunduğu İl

Atatürk817Ş.Urfa

Keban675Elazığ

Hirfanlı263Kırşehir

Altınkaya118Samsun

Sarıyar83,8Ankara

Seyhan67,8Adana

Aslantaş49Adana

Demirköprü47,7Manisa