Rehber | Kategoriler | Konular

FERiK

Alm. Kommandierender Generalbzw. Generalleutnant (m.), Fr. Général (m), divisionnaire, İng. Divisional General. Osmanlı Devletinde büyük askerî rütbelerden birinin adı. Yeniçeri ocağının kaldırılmasından sonra Osmanlı ordusunda bir kolorduyu meydana getiren yedi birlikten her biri.

Feriklik, yeniçeri ocağının kaldırılmasından (1826) sonra kurulan Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye teşkilâtında müşir ile mîrliva rütbesi arasında tesbit edilmiştir. O sırada iki feriklik mevcuttu, Hassa ferikliği, Mansûra ferikliği. 1830-1835 yılları arasında ferikliğin teşrifâttaki (protokoldeki) yeri, hakkında kesin bir bilgi yoktur. 1835'te feriklik rütbesi, Anadolu kazaskerliği ve rütbe-i sâniyenin sınıf-ı evvel mümeyyizi ile aynı derecede olduğu kabul edildi. Feriklik, Bâlâ rütbesinin kurulmasından sonra 1847'de teşrifâttaki yerini kesin olarak bulmuştu. Böylece feriklik; İstanbul pâyesi, ûlâ evvelliği ve Rumeli beylerbeyliği ile aynı derecede bir rütbe hâline geldi. 1903'te müşirlik ile feriklik rütbesi arasında sivilde bâlâ rütbesine eşit olmak üzere birinci feriklik rütbesi kurulmuş ve ilk olarak Tüfekçibaşı Tâhir Paşa ile fahrî yâverlerden Salâhaddin, Şâkir ve Nâsır paşalara verilmiştir.

Ferikler, paşa ünvânını taşırlar ve kendilerine konuşma sırasında, ?Saâdetlü paşa hazretleri? denirdi. Yazılarda ise ?Saâdetlü efendim hazretleri? diye yazılırdı.

Cumhûriyet döneminde birinci ferikler ile feriklerin sâhib oldukları ünvânlar kullanılmakla berâber bunlar bir süre daha paşa ünvânını korudular.Nihâyet bu ünvanlar efendi, bey vs. ünvanları ile birlikte 1934 târih ve 5290 sayılı kânunla kaldırıldı.

Ferikin bugünkü karşılığı olarak birinci ferik korgeneral, ikinci ferik ise tümgenaraldir.


Konular