Rehber | Kategoriler | Konular

DENiZANASI (Aurelia aurita)

Alm. Ohrenguale, Fr. Meduse, İng. Jelly-fish. Familyası: Ulmaridae, Yaşadığı yerler: Avrupa ve ülkemizdeki denizlerde. Özellikleri: Vücudu peltemsi yapılı olup, şemsiye görünümündedir. Vücudu yanlarından saçaklar hâlinde tentakül denen dokunaçlar, alt tarafından yakıcı kollar sarkar. Planktonlarla beslenir. Çeşitleri: Çok çeşitli türleri vardır.

Sölenterlerin knidliler (Cnidaria) şubesinin, gerçek medüzler (Scyphozoa) sınıfından denizlerde yaşayan omurgasız bir hayvan. Medüz de denir. Vücudunun % 90'dan fazlası su olup, açılmış bir şemsiyeyi andırır. Yumuşak peltemsi ve saydamdırlar. Beyaz ve mavimtrak renktedirler. Bütün dünyâ denizlerinde rastlanır. Şemsiye gibi açılıp kapanmak sûretiyle hareket ederler. Basit bir ağız ve sindirim boruları vardır. Aşağı sarkan yakıcı kollarıyla balık yumurtası ve küçük deniz organizmalarını (plankton) avlayarak beslenir. Sayısız dokunaç (tentakül), koku alma hücreleri ve denge sağlayıcı organları vardır.

Yukarıdan bakıldığında yazın mâvi renge boyanan göze benzer, dört tane üreme organı görülebilir. Yumurtlayarak ürer. Çift cinsiyetli (hermofrodit) olanları da vardır. Medüzlerin üremesinde ?metagenez? adı verilen döl değişimi görülür. Medüzlerin döllenmiş yumurtalarından, yüzeyi ?sil? denilen kirpiksi tüylerle kaplı ?planula? larvası meydana gelir. Bu silli larva bir süre serbest yüzdükten sonra kendisini bir yere tutturur. Bundan da ?polip?, poliplerin eşeysiz çoğalması (tomurcuklanma veya bölünme) ile de serbest medüzler meydana gelir. Vücutlarının çapları 2-40 cm arasında değişir. Fakat 210-240 cm çapına varan ?Cyanea? cinsleri de vardır. Kuzey Kutbunda bulunan ?Cyanea aretica?, 60 metre uzunluğundaki sarkan kollarıyla en büyük deniz anasıdır.

?Cyanea capilata? türü 30-60 cm çapında olmasına rağmen, uzantıları 9 metreye varır. Yüzücüler için büyük bir tehlikedir. Deniz analarının dokunaçlarında yakıcı hücreler olup dokunulduğunda kaşıntıya sebeb olur. Ekvator bölgesinde bir kaç deniz anası türü öldürücü özelliğe sâhiptir.


Konular