Rehber | Kategoriler | Konular

DELTA

akarsuların denize vardığı yerde, iki veya daha fazla sayıda kollara ayrılarak meydana gelen üç köşeli odacıklara verilen isim.

Akarsular genellikle deniz seviyesinden daha yüksek olan yerlerden çıkar, toprağın meyline göre yataklarından denizlere doğru akarlar. Bu süratli akışları esnâsında kum, kil, gibi bâzı maddeleri de berâberinde sürükleyip götürürler. Deniz yüzeyine seviyeleri eşit olan ovalara gelince, akış hızları azalmaya başlar. Denize ulaştıkları yerde akışları oldukça yavaşlar. Bu yavaş akma esnâsında berâberinde getirdikleri maddeler de çökerek yığınlar meydana gelir. Büyüyen bu yığınlar akarsuları çeşitli kollara ayırırlar ve bu topraklar tarım için çok verimlidir. Bâzan çok büyük sel baskınları bu toprakları denize sürükleyip atabilir.

Çok eski zamanlarda deniz kıyısında kurulan bâzı şehirler ovaların denize doğru akması ve devamlı ağız kısımlarını doldurması netîcesinde kıyıdan iç kısımlarda kalmıştır. Ege bölgesindeki Efes şehri Küçük Menderes kıyısındayken şimdi kıyıdan iç kısımdadır. Deltalar yalnız sâkin sularda gelişir. Bu yüzden büyük deltalar oldukça kapalı büyük dalgaları olmayan denizlerde görülür.

Deltalar çok eski zamanlardan beri insanoğlunun hayâtında önemli bir yer tutar. Deltaların hayvan ve bitki yetiştirilmesi için son derece elverişli olması insanları buralara göçe teşvik etmiştir. Tarımın gelişmesi ile Nil, Fırat ve Dicle deltaları büyük medeniyet merkezleri hâline gelmiştir.


Konular