Rehber | Kategoriler | Konular

çAVUşKUşU (Upupa epops)

Alm. Wiedehopf (m), Fr. Huppe (f), İng. Hoopoe. Familyası: Çavuşkuşugiller (Upupidae). Yaşadığı yerler: Avrupa, Afrika, Madagaskar ve Asya'dan Japonya'ya kadar olan bölgelerin park, bahçe ve açık arâzilerinde. Özellikleri: 28-30 cm boyunda, ince sivri gagalı bir kuş. Başında uçları siyah dik tüyleri bulunur. Kanat ve kuyruk tüylerinde enine siyah beyaz bantlar vardır. Çeşitleri: Tek tür olup, birkaç alt türü mevcuttur.

Güvercin kadar veya güvercinden küçük, başının tepesinde yelpâze gibi uzun tüyleri bulunan güzel bir kuş. Vücudu turuncu kahverengi tüylü olup, kanat ve kuyruk tüylerinde enine siyah beyaz bantlar bulunur. İnce uzun gagası hafifçe kıvrık ve yandan basıktır. Ayakları kısa ve güçlüdür. Yürürken başını ileri geri salladığında başındaki sorgucu ile hoş bir görünüş arz eder. Toprak üstünde sıçrayarak çeşitli oyunlar yapar. Erkek dişisine kur yaparken yiyecek taşır. Eşleşme dönemlerinde çıkardıkları sesten dolayı ?hüthüt? adını almıştır. Buna ?taraklı kuş? ve ?ibik kuşu? da denir. Kur'ân-ı kerîmde hüthütün Süleymân aleyhisselâmın askerlerine su bulma görevi yaptığı, Sebe Melikesi Belkıs'ın sarayını haber verdiği, mektup götürüp ondan haber getirdiğinden bahsedilmektedir. Araplar buna ?haberlerin babası? mânâsında ?Ebü'l-ahbâr? diye künye vermişlerdir.

Böcek ve kurtçuklarla beslenir. Sivri gagası ile toprağı eşerek çıkardığı kurtları havaya fırlatıp gagasını açarak havada kapmayı sever. Haşere ile beslendiğinden faydalı bir kuştur. İnsana rahatlıkla alışır. Sonbahar mevsiminde Afrika'ya göç eder. Baharda Asya ve Avrupa'ya tekrar döner. Yuvasını ağaç kovuklarında veya yüksek toprak deliklerinde yapar. Kuluçka zamânı kuyruk bezinden ağır bir koku yayılır. Dişi çavuşkuşu 4-12 adet açık mâvi veya zeytûnî kahverengi yumurtalar üzerinde 16 gün kuluçkaya yatar. Bu sürede erkek tarafından beslenir. Çavuşkuşları göç zamanlarının dışında yalnız yaşamayı seven kuşlardır. Açık arazide bulunabileceği gibi şehir parklarında da rastlanır.


Konular