Rehber | Kategoriler | Konular

YOğUNLUK

Alm. Dichte, Dichtigkeit (f), Fr. Densité (f), İng. Density. Homojen bir yapıya sâhip maddenin birim hacminin kütlesi. Yoğunluk birimi gram/cm3 (gram/mililitre) veya kg/m3 tür. Yoğunluk, herhangi bir cismin hacminden kütlesinin veya kütlesinden hacminin hesaplanabilmesine imkân sağlar. Kütle hacimle yoğunluğun çarpımına, hacim ise kütlenin yoğunluğa bölümüne eşittir. İki tür yoğunluk vardır. Birincisi mutlak yoğunluktur ki, pratikte mutlak kelimesi kullanılmaz, sâdece yoğunluk denir. İkincisi ise izâfi yoğunluk (bağıl yoğunluk)tur.

Mutlak yoğunluk: Katı ve sıvıların yoğunluğu ısı ve basınçla çok az değişir. Gazların yoğunluğu ise ısı ve basınçla çok değişir. Gazların yoğunluğu târif edilirken bulunduğu sıcaklık ve basınç değerleri de verilir.

Maddelerin yoğunlukları birbirinden çok farklılıklar gösterir. Atom çekirdeğinin yoğunluğu 1014 gram/cm3 değerindedir.

Endüstride yoğunluk yerine genellikle özgül ağırlık târifi kullanılır. Özgül ağırlığın birimi yoktur (Bkz. Özgül Ağırlık). Özgül ağırlık mukâyese esâsına dayanılarak ölçüldüğü için ölçme tekniği daha kolaydır.

Elektrik akımı ve manyetik saha konularında geçen akım yoğunluğu ve manyetik saha yoğunluğu başkadır. Her ikisinde de birim kesitten geçen akım ve saha çizgisi, yoğunluğu tâyin eder.

Bağıl (İzâfî) yoğunluk: Verilen bir hacimdeki bir cismin kütlesinin, aynı hacimdeki bir mukâyese cisminin kütlesine oranı. Aynı zamanda verilen cismin yoğunluğunun, mukâyese cisminin yoğunluğuna oranı olarak da târif edilebilir. Her iki durumda da bağıl yoğunluk boyutsuz bir büyüklüktür. Bu sebepten dolayı bu sayı her türlü birim sisteminde aynıdır. Bağıl yoğunluğun belirlenmesinde mukâyese cismi olarak 4°C'deki su alınır. Suyun yoğunluğu ise bu sıcaklıkta 1 gr/cm3tür. Gazların bağıl yoğunluğunun belirlenmesinde de 0°C ve bir atmosfer basıncındaki hava alınır. Gazların yoğunluğu sıcaklık ve basınçla değiştiğinden dolayı, bunların belirtilmesi önemlidir.


Konular