Rehber | Kategoriler | Konular

TERLEME (Transpirasyon)

Alm. Transpiration (f), Fr. Transpiration (f), İng. Transpiration. Bitkilerin suyu buhar hâlinde dışarı atmaları. Terleme, bitkilerde gaz alış verişine yarayan aralıklar (stomalar) ve kütikula yoluyla olur. Kara bitkilerinin havaya bakan yüzeylerinde epiderma tabakasının üzeri kütikulayla örtülüdür. Osmoz kâidelerine göre hücreden hücreye geçerek epiderma hücrelerine gelen su buharı bu hücrelerin çeperini ve kütikulayı geçerek bitkiyi terk eder. Kütikulayla atılan su miktarını bitki düzenleyemez. Bu miktar havanın nemine yâni emme kuvvetine bağlıdır ve bu yolla atılan su miktarı da azdır. Ayrıca sıcaklığa bağlı olarak da değişir. Kurak havalarda, havada su buharı basıncı az olduğundan emme kuvveti yüksektir. Böyle zamanlarda bitkiler fazla su kaybederler.

Terleme, büyük ölçüde stomalar yoluyla olur. Stomalar sâyesinde bitkiler terlemeyle dışarı atacakları su miktarını aktif bir şekilde düzenlerler. Terleme de, stoma açıklığının büyüklüğü, havanın nemi, ışık ve sıcaklık gibi etkilere bağlı olarak değişir. Stomalar genellikle gündüz açık gece kapalıdırlar. Terleme de buna bağlı olarak gece azalır. Sıcak ve kuru havalarda yükselir ve atılan su miktarı da artar. Terlemeyle dışarı atılan suyun miktarı bitkinin cinsine ve içinde bulunduğu ortamın şartlarına göre değişir.


Konular