Rehber | Kategoriler | Konular

PYTHAGORAS

Yunan felsefecisi. M.Ö. 565-475 seneleri arasında yaşamıştır. Hayâtı hakkında fazla bilgi yoktur. Asya, Mısır gibi doğu memleketlerini görerek, İtalya'nın güneyindeki Crotone bölgesine yerleşmiştir. Burada düşüncelerini yazmaya başlamış ve etrafına kendisine tam bağlı kişileri toplamıştır. Disipline girecek üyeler beş sene sabır ve itaat gösterdiği taktirde huylarının iyileşmesi yönünde eğitilmeye başlanır. Bu arada et hiç yenmez. Eğitimlere sanat, jimnastik, matematik, tıp ve müzik dallarında devam edilir. Bu felsefe okulu aynı zamanda politik bir kuruluştur.

Pythagoras felsefesi politik hareketleri etkisi altına almaya başlayınca, Güney İtalya'da birçok şehrin kontrolü ele geçirildi. M.Ö. 450 senelerinde demokrasinin gelişmesiyle aristokrat Pythagoras üyeleri, ölüm ve uzaklaştırma şeklinde politik sahadan uzaklaştırıldı. 360 senelerinde ise İyonlar zamânında tamâmen politik sahneden silindiler.

Pythagoras felsefelerinde sayıların önemi büyüktür. Pythagoras teorisine göre kâinatta her şey sayılıdır. Sayılı olan bu maddeler de belirli bir orantı ve bağlantı içerisinde bulunmaktadırlar. Pythagoras kâinatta yer alan on çift zıttı tablo hâline getirmiştir. Bunlar:

1) Sınırlı ve sınırsız, 2) Tek ve çift, 3) Bir ve çok, 4) Sağ ve sol, 5) Erkek ve dişi, 6) Hareket ve durma, 7) Düz ve eğri, 8) Aydınlık ve karanlık, 9) İyi ve kötü, 10) Kare ve elips.

Pythagoras'ın ilmî çalışmaları şöyle sıralanabilir:

Bir üçgenin dik kenarlarının karelerinin toplamı, hipotenüsünün karesine eşittir. Pythagoras teoremi olarak bilinen bu matematik eşitlik, Euclid'in Elementler kitabında yer almıştır.

Dünyâ, güneş, ay, gezegenler ve sâbit yıldızların bir ateş etrafında döndüğünü söylemiştir.

Akustik ve mîmâride temel atma teknikleri geliştirmiştir.

Matematikte polinomları bulmuştur.

Pythagoras, huzûrun rûhî denge ile sağlanabileceğini söylemiştir. Rûhun çeşitli baskılardan kurtarılması için metafizik eğitimlere ihtiyâcı olduğunu savunmuştur. Pythagoras tenâsühü ortaya atmıştır. Tenâsüh inanışına göre, insanların rûhları ölünce diğer bir insana hattâ hayvana geçmektedir. Pythagoras bu düşüncesiyle felsefecilerin çoğu gibi akıl yürütme hatâsı yapmış, rûh çağırma şeklinde yapılan eğitimlerle rûhun geliştirilip bütün pisliklerden kurtarılacağını söylemiştir. Pythagoras'ın rûhla ilgili bu düşüncelerini Asya ve Mısır'a yaptığı geziler sırasında öğrendiği sanılmaktadır. Bu memleketler ahâlisinden işittiği ve onlara da peygamberlerin bildirdiği doğru haberler, birçok filozof gibi Pythagoras tarafından da yanlış yorumlamalar ve değiştirmelerle bozulmuş ve sapık düşünceler hâlini almıştır. Hakikatte ise tenâsüh (ölen kişinin rûhunun bir başka canlıya geçmesi) yoktur.


Konular