Rehber | Kategoriler | Konular

OKUL

Alm. Scholu(f), Fr. Ecole (f), İng. School. Çeşitli derecelerde toplu bir şekilde, genel veya özel öğrenim yapılan kurum. Felsefî, edebî, iktisadî bir doktrine bağlananların bütünü veya bir doktrinin kendisi. Okul kelimesi, Fransızca ?école?den dilimize geçmiştir. Osmanlı eğitim sisteminde ?mektep? olarak bilinen kelime 1935'te ?okul? olarak değiştirilmiştir.

İlk insan ve ilk peygamber hazret-i Âdem'in Allahü teâlâdan gelen emirleri çocuklarına öğretmesiyle başlıyan eğitim; çeşitli asırlarda, toplumların durumlarına göre değişik yerlerde devâm etmiştir. İnsanların nesillerini devam ettirerek, onların kültür ve teknik sâhada yükselmesini sağlıyacak çocukların yetiştirilmesi, her cemiyetin ana gâyesi olmuştur. Zaman zaman özel eğitimlerin görüldüğü devirler olmuşsa da umûmiyetle çocuklar, okullarda toplu olarak öğretime alınıp yetiştirilmişlerdir.

Ortaçağda batı dünyâsında okullar, kilise ve manastırlara bağlı olarak, ?öğretmenin söylediği münakaşa edilmez, mutlaka doğrudur? düşüncesi esas alınarak devam etti. Bu okullarda, papazlar elinde tahrif edilerek birçok hurâfelerle doldurulmuş Hıristiyanlık akîdeleri öğretiliyor ve saçmalıklara yapılan îtirazlar yukarıdaki peşin hüküm ile önleniyordu. Fen bilgileriyse bu hurâfelerle çatıştığı için, hemen hiç okutulmuyordu. Böylece Batı dünyâsı; fen bilgileri bakımından tam bir cehâlete gömülmüş olarak, meşhur ortaçağ karanlığını yaşıyordu. Hıristiyanlar, çeşitli vesîlelerle Müslümanlarla, İslâm dîni ve İslâm âlimlerinin eserleriyle tanıştıkça ve bu eserler kendi dillerine tercüme edildikçe on altıncı yüzyıldan îtibâren eğitim sistemlerini değiştirdi, fen bilgileri üstünde çalışmağa başladılar. Akla ve mantığa dayanan fen bilgileri, Avrupalıların ufuklarını genişleterek yeni keşiflerin yapılmasını sağladı.

İslâmiyetin ilme değer vermesi, Kur'ân-ı kerîm ve hadîs-i şerîflerde insanların ilme teşvik edilmesi, kısa zamanda İslâm memleketlerinde okulların açılmasını ve büyük âlimlerin yetişmesini sağladı(Bkz. İlim). On birinci yüzyıldan îtibâren kurulan medreseler ise İslâm dünyâsının okul sisteminin esasıydı. Medreselerde bütün ilimler okutulur, buradan din âlimlerinin yanında, hekimler, mühendisler ve diğer meslek sahipleri de yetişirdi (Bkz. Medreseler). Osmanlıların çok sağlam temellere dayanan eğitim sistemi zamanımızda modern devletler tarafından örnek kabûl edilecek durumdaydı. Medreselerden başka, enderun okulları da kuvvetli devlet adamları yetiştiriyordu. (Bkz. Enderûn)

Osmanlı Devletinin yıkılmasından sonra kurulan Cumhuriyet Türkiyesinde Avrupaî tarzda açılan okullar, her geçen gün gelişen eğitim sistemiyle öğretime devam etmektedirler. (Bkz. Eğitim)


Konular