Rehber | Kategoriler | Konular

MEMDUH şEVKET ESENDAL

devlet adamı ve hikâyeci. 1883'te Çorlu'da doğdu ve 1952'de Ankara'da öldü. İlk tahsilini İstanbul Kumkapı Abdullah Efendi Mahalle Mektebinde yaptı. Fevziye Rüştiyesinde ortaokul ve Edirne İdadisinde de lise tahsilini yaptı. Yüksek tahsil için Mekteb-i Mülkiyeye kaydolmuşsa da geçim sıkıntısı sebebiyle bitiremeden Çorlu'ya geri döndü ve çiftçiliğe başladı. 1906'da İttihat ve Terakki Partisine girdi. 1912'de Balkan Savaşları sırasında İstanbul'a gelip yerleşti. İttihat ve Terakki Partisi müfettişi oldu. Bu vesileyle Anadolu ve Rumeli'yi tanıma fırsatı buldu. Hikâyeciliğinde bunun büyük bir rolü oldu.

Esendal, İstanbul'un işgaliyle İtalya'ya kaçtı ve 1921'de Ankara'ya gelerek TBMM'ye girdi. Azerbaycan orta elçiliğinde bulunduktan sonra 1923-1926 yılları arasında Galatasaray ve Kabataş liselerinde târih, coğrafya öğretmenliği yaptı. İran, Afganistan ve Rusya'da elçilik görevlerinde bulunurken Farsça ve Rusça'yı öğrendi. Elazığ ve Bilecik milletvekilliği yaptı. 1941-1945 yılları arasında CHP genel sekreterliğini üstlendi. Parti genel sekreterliğinden ayrıldıktan sonra ölümüne kadar hikâye yazmakla meşgul oldu.

Memduh Şevket Esendal'ın hikâyelerinin en önemli husûsiyeti, iyimserlik havası içinde, gündelik hayâtı yumuşatarak vermeye çalışmasıdır. Karamsarlık ve ümitsizliğe fazla yer vermeden, tanıdığımız insanları ele almaktadır. Kısa cümleli, sâde ve günlük konuşma havası içinde karakter tesbitleri yapmakta, yorumu okuyucuya bırakmaktadır. Sosyal ve siyasî düşüncelerini ve fikirlerini dolaylı yoldan, edebî tasvir ve tahlillere yer vermeden ifâde etmektedir. Bu bakımdan hikayelerinin edebî yönü zayıftır.

Kırk sekiz hikâyesi, 1946'da iki cilt hâlinde basılmış olup, bâzı neşredilmemiş hikâyeleri de Temiz Sevgiler (1965) isimli kitapta toplanmıştır. Ayaşlı ve Kiracılar isimli bir de romanı vardır.


Konular