Rehber | Kategoriler | Konular

MARTI (Larus)

Alm. Möwe (f.), Fr. Mouette (f.), İng. Gull. Familyası: Martıgiller (Laridae). Yaşadığı yerler: Dünyânın her yerinde, deniz kenarlarında yaşar. Özellikleri: 35 cm kadar boya sahip, uzun ve sivri kanatlı, iyi uçucu ve yüzücü bir kuş, parmakları perdelidir. Toplu yaşarlar. Çeşitleri: Pekçok çeşidi bulunmaktadır. Cüce martı, gümüşsel martı, kara martı, güler martı önemlileridir.

Martıgiller familyasından, uçucu ve yüzücü bir kuş. Boyları ortalama 35 cm'yi geçmeyen dolgun vücutlu, kısa boyunlu olan martılar, deniz kenarlarında büyük sürüler hâlinde yaşar. Tüyleri beyaz, açık kül rengi veya siyahtır. Kafasındaki tüyler yazın esmer, kışın ise beyaz bir renk alır. Kanatları, oldukça uzun ve uçları sivri olup, iyi uçmasını temin ederler. Gagaları ortasına kadar düz, sona (ucuna) doğru kanca gibi aşağı kıvrılmıştır. Kuyrukları çoğunlukla çatallıdır. Ayaklarının ön parmakları perdeli, arka parmağı ise serbesttir. Bu sâyede suda yüzebilirler. Çok iyi bir yüzücü olan martı, çok kötü hava şartlarında bile deniz üzerinde rahatlıkla yüzebilir ve dinlenebilir. Suya dalma özellikleri yoktur. Besinlerini deniz yüzeyinden ve kıyılardan temin eder. Doymak bilmeyen bir iştahları vardır. Böcekler, yumuşakçalar, hayvan leşleri, çöplüklerdeki artık maddelerle beslenirler. Çöpleri yemeleri sebebiyle insanlara faydalı olurlar. Çöpü bol olan büyük limanların çevresinde çok bulunurlar. Âdi martılar, kalabalık olarak yaşadıkları göl, bataklık ve deniz kenarlarında yuva yaparlar. Yuvaları yosunlarla örtülü olup, muntazam değildir. Martılar yuvalarına fazla bağlı sayılmazlar. Dişi, yuvaya bıraktığı 2-3 yumurta üzerine 3-4 hafta kuluçkaya yatar. Yumurtadan çıkan yavrular esmer renklidir. Yavru martı, açlığını, anne ve babasının gagasındaki belli noktaya vurmak sûretiyle haber verir. Çığlık şeklinde çirkin bir sesi olan martılar dünyânın hemen her yerinde, özellikle çöpü bol olan büyük limanların çevresinde çok miktarda bulunur. Seslerinin çirkin olmasına rağmen vücûdu ve uçuşundaki zerâfeti, bâzı edebî eserlere konu olmuştur.

Martıların pekçok türü olup, cüce martı, gümüşsel martı, küçük martı, kara martı, karabaşlı martı, güler martı, Fraklin martısı meşhurlarıdır.


Konular