Rehber | Kategoriler | Konular

LaTiNLER

Alm. Latiner (-in f) (m); lateinisch; römisch, romanisch, Fr. Latin, İng. Latin. Avrupa'daki ırk ve dil gruplarından. Lâtin kelimesinin aslı, İtalya'daki Latium bölgesinden gelmekte olup, zamanla bölge adından çok, Lâtince konuşan kavimler mânâsını almıştır.

Latium bölgesindeki küçük şehirler, iktisadî ve dînî sebeplerle birlik hâline gelince; Roma, Alba Longa, Aricia, Gabü, Fidene, Lanuvium, Pedo, Praenerte, Tebur, Tasalum içinde, en fazla Roma, gelişme gösterdi. Roma, zamanla diğer şehirlere de hâkim olarak, merkezileşip, kuvvetlendi. Roma Birliğine dâhil olan şehirlerin konuştuğu, Hind-Avrupa dil grubundan Lâtince, Akdeniz kıyısındaki diğer şehirlere de yayılarak bugünkü Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Katalanca, Portekizce ve Romencenin de kökünü teşkil etti. Lâtince konuşan bölge halkı, önceleri birlik hâlindeyken, Romaİmparatorluğundan sonra birliklerini koruyamadılar. Coğrafî farklılık sebebiyle Roma Lâtincesinden ayrı lehçeyle konuşan Fransa, İspanya, Portekiz ve Romanyalılar Lâtinlerden ayrıldılar. Papalığın resmî lisanı hâline gelen Lâtince, mâhiyetini daraltmasına rağmen, Haçlı Seferlerinde korsanlıkta ve kolonicilikte, dînî ve iktisâdî sâhalarda fonksiyonunu bütünüyle kaybetmemiştir.

Zamânımızda Lâtinlerin siyâsî hâkimiyetinin unutulmasına rağmen, dili ve edebiyatı fonksiyonunu hâlâ sürdürmektedir. Katolik mezhebinin rûhanî mensupları, Lâtince konuşup yazışmaktadır. Bâzı kelimeler, bilimde, hukuk, tıp, kimyâ, biyoloji sahalarında Lâtince aslı ile kullanılmaktadır. Eskiden Avrupa kıtasında ve Romaİmparatorluğunun hâkim olduğu sahalarda, Lâtince yazılmış birçok kitap ve kitâbe mevcuttur.


Konular