Rehber | Kategoriler | Konular

KiBRiTOTU (Lycopodium)

Alm. Keulenförmiger Bärlapp (m), Fr. Lycopode (m), İng. Lycopode. Familyası: Kibritotları (Lycopodiaceae). Türkiye'de yetiştiği yerler: Orta ve Doğu Karadeniz bölgesi.

Çoğunluğu tropiklerde yetişen, geniş bir yayılma alanı gösteren, toprak üstünde sürünen ve çatalsı dallanma gösteren gövdeye sâhip eğrelti otları. Memleketimizde dört türü vardır. Daha çok rutubetli yerleri sevdiklerinden, Karadeniz bölgesinde yayılış gösterirler. Tıbbî olarak daha çok lycopodium clavatum türü kullanılır. Kurtpençesi olarak da bilinir.

Bu bitkinin 20-100 cm boyunda, çatalsı dallanan sürünücü bir gövdesi ve yine çatalsı dallanan kökleri vardır. Gövdeleri ve dallar küçük, şeritsi yapraklarla örtülmüştür. Dalların uç kısımlarında başak şeklinde üreme organları, verimli ve verimsiz fertleri bulunur. Verimli fertler ilkbaharda çıkar. Kısa bir süre sonra ölür. Verimsiz fertler ise yazın çıkar.

Kullanıldığı yerler: Kibritotunun toplanıp kurutulan genç sürgünleri ile üreme ve yayılma organı olan sporları kullanılır. Sürgünleri, likopodin, klavatine ve nikotin alkaloitleri ihtiva eder. Bu alkaloitlerin ateş düşürücü etkileri vardır. Halk tıbbında, böbrek taşlarına karşı idrar söktürücü, antispazmodik ve romatizma ağrılarını giderici olarak da kullanılır. Sporlar, başakların silkilmesiyle elde edilir ve bir elekten geçirilerek temizlenir. Bileşiminde % 40-50 sâbit yağ, şekerler, mum ve flavonlar vardır. Yaraların tedâvisinde, yaraları kurutmak için kullanılır. Uzun süreler, göbek tozu olarak kullanılmıştır. Adsorban özelliği vardır. Hapların kaplanmasında, eczânelerde hapların birbirine yapışmasını önleyici olarak ve havâî fişeklerin hazırlanmasında kullanılır.


Konular