Rehber | Kategoriler | Konular

KAYABALIğI (Gobius)

Alm. Meergrundel (m), Fr. Gobie, İng. Goby. Familyası: Kayabalığıgiller (Gobiidae). Yaşadığı yerler: Genellikle denizlerin kıyı bölgelerinde, haliçlerde ve tatlı sularda. Özellikleri: İri başlı, basık vücutlu etçil balıklar. Sırt yüzgeçleri iki tânedir. Karın yüzgeçleri vantuz şeklindedir. Çoğunun boyları 12-30 cm arasında değişir. Ömrü: 5-6 yıl. Çeşitleri: Bizde 30 kadar türü vardır. Kömürcin kayası, saz kayası, tatlısu kayası meşhurlarıdır.

Kayabalığıgiller familyası türlerine verilen genel ad.

Kıyı bölgelerde yaşayan küçük dip balıklarıdır. Sürü hâlinde gezerler. Sırtlarında iki yüzgeç bulunur. Birincisi dikenlidir. Kuyrukları yuvarlak, karın yüzgeçlerinin yerinde vantuz şeklinde bir yapı mevcuttur. Renkleri genellikle koyu esmer ve sarımtraktır. Alt çenelerinde ipliksi iki bıyık bulunur. Çoğu denizde yaşarsa da tatlı sularda yaşayan türleri de vardır. Çoğunluğunun uzunluğu 12-30 cm arasındadır. En küçüğü Filipinlerdeki tatlı sularda yaşayan ?Pandaka pygmaea? türüdür. Boyu 12 mm kadardır. Yumurtalarını çeşitli nesneler üzerine veya kabuklar altına bırakırlar.

Hint ve Pasifik okyanusunun sığ sâhillerinde yaşayan bir çeşidi, göğüs yüzgeçleri ile sürünerek çamurlu kıyılara çıkar, güneşlenir ve çamurda sıçramalar yapar. Tehlike karşısında hızla sıçrayarak suya dalarlar. ?Çamurhoplar? adı verilen fırlak gözlü bu türler (Periophthalmus koelreuteri) 60 cm uzağa sıçrayabilirler. Hoplayarak havadaki böcekleri avlarlar. Yaşadıkları bataklık bölgelerde yere değen eğik ağaç dallarına bir akrobat ustalığı ile sürüne sürüne tırmanırlar. Saatlerce ağaçta kalabilirler. Şişkin solungaç boşluklarını zaman zaman nemlendirmek zorunda olduklarından, düzenli aralarla suya dönüş yaparlar. Bu sebeple sudan fazla uzaklaşmazlar. Başlarının üstündeki dışarı fırlayan patlak gözleri, yuvalarında fıldır fıldır döner ve hoş bir şekilde göz kırparlar.

Kayabalıklarının eti kolay hazmedildiğinden makbuldür. Çorbası yapılır. Kaya oyuklarında, süngerler arasında, çamurlarda barınan bir çok türü vardır. Türkiye sularında yaşayan 30 kadar çeşidi bilinmektedir.


Konular