Rehber | Kategoriler | Konular

KANT, Immanuel

ünlü Alman filozofu. 1724-1804 yılları arasında yaşadı. Konigsberg Üniversitesinde felsefe, matematik ve fizik tahsil etmiştir. Babasının ölümünden sonra özel öğretmenlik yapmaya başlamıştır. Kant'ın düşünce sistemi bu devrede gelişip, olgunlaşmıştır. 1755'te doktorasını tamamlayıp, Königsberg Üniversitesinde öğretime başlamıştır. Mantık, metafizik, ahlâk felsefesi, teoloji, antropoloji, matematik, fizik ve fizikî coğrafya dersleri vermişti. 1770'te profesör olan Kant, 1796'da emekli oluncaya kadar üniversitede çeşitli zamanlarda dekanlık ve rektörlük görevlerinde bulunmuştur. Bu zamana kadar felsefenin, daha sonra, klâsik sayılacak eserlerini vermiştir. Kant, genç yaşında güneş sisteminin meydana gelişi konusunda meşhur ?nebula-bulut? hipotezini ortaya atmıştır.

Kant'ın felsefesi, onun daha önceki filozoflarla olan ilgisi düşünülerek daha kolay anlaşılır. Kant'ın ?Kritik Felsefesi?, Leibniz, Wolff, Locke, Hume, Newton, Rausseau gibi filozofların düşüncelerinin kendisi tarafından geliştirilmiş şeklidir. Descartes, gerçek bilginin kaynağının söz geçirme veya açıklama yerine, mantık olduğunu söyledikten sonra Spinoza ve Leibniz deneyin kılavuzluğu olmadan mantığın metafizikteki evrensel gerçeği bulabileceğini öne sürmüşlerdir. John Locke ise, bütün bilgimizin tecrübe hissinden çıktığını ortaya atmıştır. Daha sonra, Davit Hume, Locke'un fikrinin hem metafizikte ve hem de tabiat bilimlerinde şüpheciliğe götüreceğini göstermiştir.

Kant, önceleri Leibniz'in etkisi altında kalmış daha sonra Hume'in fikirleri ile karşılaşmış ve insanın bilgisinin sınırlarını belirlemeyi arzu etmiştir. Kant, yazdığı eserlerinde, insanın sâdece tecrübe yaparak bilgi kazanacağından hareketle, bu yolla metafizik bilgi elde etmenin mümkün olmadığını, ancak tabiat bilgilerinin mümkün olduğunu ileri sürmüştür. Kant'ın felsefesinde hareket noktası ?bilgi? olmuştur. İnsan bilgisinin yapısı ve sınırlarını araştırmıştır. Bilginin tek başına bir kavram olmadığını, kavramlar arası münasebeti sağlamakta olduğunu benimsemiştir. Kant'a göre bilgi, kavramlar arasında gösterdiği münasebetle aynı zamanda bir hükmü de ifade eder ve bu bilginin kaynağı deneydir.

Felsefenin klâsiklerinden olan eserleri Algemine Naturgeschichte und Theorie des Hümmels-Genel Tabiat Tarihi ve Gökyüzü Teorisi, Kritik der Reinen Vernuft-Yalnızca Akılcı Olmanın Tenkiti, Grundlegung zur Metaphsik der Sitten-Âdetlerin Metafizik Temelleri, Kritik der Praktischen Vernunft-Pratik Aklın Tenkiti, Kritik der Urteilskraft-Hüküm Gücünün Tenkiti olarak sıralanabilir.


Konular