Rehber | Kategoriler | Konular

KALiTE

Alm. Qualität (f), Fr. Qualité (f), İng. Quality. Bir şeyin iyi veya kötü olma özelliği. Mala değer verdiren, yapım, dış manzara, renk ve tat gibi ona âit özelliklerin hepsine kalite denir. Burada ifâde edilen, herhangi bir bakımdan, üstünlük ve eksikliktir. Halk dilinde kalite, üstünlüğü, iyiliği belirtir. Avrupa kalite kontrol birliğine göre ise kalite, bir ürün veya hizmetin, belirli ihtiyacı karşılayabilme kâbiliyetini ortaya koyan özelliklerin hepsidir. Sanâyi içindeki mânâsı ise bir firmanın ürettiği ürünü, aynı gâye ile ürettiği benzer olanlardan veya başka firmalarca üretilenlerden ayıran özelliklerin toplamıdır. Üretimde kalite, tesbit edilmiş iki sınır arasında kalınabilme özelliği şeklinde de târif edilebilir.

Üreticinin kalitede aradığı özellikler fabrikada proje çalışmaları yapılarak tesbit edilir. Bunun neticesinde ilerleme ve gelişmeye göre mal üretmede kullanılacak tezgah, araç ve âletlerin tesbiti yapılır. Böylece kaliteli mal üretimi için lüzumlu olan tedbirler önceden alınır. Kalitede beğenilme ve mâliyet iç içedir. Bir firma birbirine benzer, fakat değişik kalitede ürün üretip farklı fiyatlarla satabilir. Bu ürünler arasında tabiî olarak güvenilirlik açısından farklar olur. Daha fazla masrafla, emekle bir malı daha kaliteli yapmak mümkündür. Yalnız mühim olan hem kalite hem de alım gücünün beraberce düşünülmesidir. Bu bakımdan herkesce benimsenecek mutlak kaliteden söz edilemez.

Bazı ürünlerin kalite durumları millî veya milletlerarası standartlara göre belirlenir. Bunlara uyulması gerekir. Uyulmadığı zaman bilhassa ihracatta olan aksaklıklar, millî ekonomi bakımından çok zararlı neticeler doğurur. Bugün üretim sanayiinde ölçme teknikleri o kadar gelişmiştir ki, kusurlu malları tesbit etmek çok kolay ve basittir. Kusurlu olduğu için işe yaramayan veya zarara sebeb olan ürün değeri, her ülke için çok önemli boyutlardadır. Bunu ortadan kaldırmak veya çok azaltmak için daha iyi, daha kontrollu mal îmâli ancak kalite kontrolunun çok iyi yapılmasına bağlıdır.


Konular