Rehber | Kategoriler | Konular

iNKALAR

Alm. Die Inkas (m.pl.), Fr. Les ıncas (m.pl, İng. Incas. Güney Amerika kıtasında eski bir kavim. BugünküPeru, Ekvator, Brezilya, Bolivya ve Şili devletleri topraklarında yaşayıp, Amerika kıtası medeniyetini kurdular. İnka soyundan gelenlerin kurdukları devlet 16. yüzyılda İspanyol sömürgecileri tarafından yıkıldı.

On üçüncü yüzyılda Cuzco Vâdisine yerleşen küçük bir kabîlenin İnka adlı şefi tarafından kurulan birlik, zamanla kuvvetlendi. Marko Kapak devrinde askerî harekâtlarda bulunup, komşu kabîlelere hâkim oldular. İnkaların güçlenip genişlemesi, İspanyol sömürge kuvvetlerinin 1532'de kıtaya gelmesine kadar devâm etti. İspanyollar, Francisco Pizarro başkanlığında Tumbezi'den İnkaların başkenti Cuzco'ya hareket ettiler. İç savaş sonrası hânedânlık tâcını giyen Atahualpa'yı hîle ile esir edip hapsettiler. İspanyollar, Atahualpa'yı iç savaş esnâsında katliam yapmakla suçlayıp îdâm ettiler. İnkalar ülkesini işgâle başlayan İspanyollar, İnka Vâlisi Kurakaların direnişiyle karşılaştılar. İnkalarla İspanyollar arasında çetin savaşlar oldu. İspanyol Komutanı Francisco Pizarro 1533 yılı sonunda başkent Cozco'ya girip, şehri yağmaladı. İspanyollar başkent dâhil her yerde ganîmet toplamak için, İnkaların medeniyet eserlerini yağmalayıp, katliam yaptılar. 1571 târihinde son hânedân mensubunun öldürülmesiyle İspanyolların hâkimiyetine giren İnkalar, istiklâllerini bütünüyle kaybettiler.

Zengin bir kültür ve medeniyete sâhib olan İnkalar, ilkel dinlere inanırlardı. Sözlü edebiyâtları olup, yazıları yoktu. Evleri kerpiçten, saray ve kaleleri taştandı. Mısır ve patates yetiştirip, sekiler üzerinde tarım yaparlardı. Kobay etini yerler, Lama ve alpakaların yününden faydalanırlar, bunları yük taşımada da kullanırlardı. Altın, gümüş, bakır ve çinko mâdenlerini işlerlerdi. Ülkede mükemmel bir yol şebekesi vardı. Hükümdârlarını kutsallaştırıp, güneş, ay tanrı ve tanrıçalar ile tabiat kuvvetlerine inanırlardı. Tanrı ve tanrıçalarına kobay, lama ve insan kurban ederlerdi.


Konular