Rehber | Kategoriler | Konular

HAYDAR MiRZa

on altıncı yüzyıl Türk târihçisi. Asıl adı Muhammed Haydar olup 1499'da Çağatay ülkesinde doğdu. Gürgâniyye Devleti (1526-1858) kurucusu Bâbür Şahın akrabâsıdır.

Babasının öldürülmesi üzerine Çağatay ülkesinden 1509'da Kâbil'e geldi ve dayısı Bâbür Şah tarafından kabul gördü. Kıymetli âlimlerden okuyarak kendini yetiştirdi. Bâbür Şahın yanında askerî seferlere katıldı. 1512'de Bâbür'ün yanından ayrılıp, Fergana'ya gitti. Moğol Hükümdârı Said Hanın (1531-1573) yanında yüksek memuriyet alıp, birlikte sefere katıldılar. Said Han 1533'te ölünce, yerine geçen Abdürreşîd Hanla anlaşamayıp Timurlular ülkesine gitti.

Haydar Mirzâ, 1541'de Keşmir'i fethedip hükûmet kurdu. 1551'de Keşmirlilerin ayaklanmasında öldürüldü. Târih-i Râşidî ve Cihânnâme adlı eserlerini Keşmir'de hükümdârken yazdı. Târih-i Râşidî iki kısımdır. Birinci kısmı Çağatay Hânedânından, ikinci kısmı ise kendi başından geçen ve zamânındaki olaylardan bahseder. Târih-i Râşidî 16. asrın târih ve coğrafyası için kaynak kitabı olarak kullanılmıştır. Cihannâme adlı eseri; Çağatay Türkçesiyle yazılan manzûm bir hikâyedir ve o devrin Türk âdet ve geleneklerine yer verir.


Konular