Rehber | Kategoriler | Konular

GRAFiK SANATLAR

Alm.Graphik (f), Fr.Arts graphigues (m.pl.), İng.Graphic arts. Baskı, çizgi ve çoğaltma tekniklerinden faydalanarak belirli bir konuyu göze hitâb edecek tarzda yaymak amacını güden sanat. Şişenin biçimi, etiketi, gazete ilânının düzenlenişi, duvar afişleri, ilâç kutusunun mizanpajı, bayram tebriki gibi şekillendirmeler, grafik çalışmalar içine girer.

Grafik sanatının târihi, mîlâttan önceki medeniyetlere kadar uzanır. Mısır hiyeroglifleri, Yunan vazo resimleri,Roma mezar kitâbeleri, Bizans süslemeleri, ortaçağ minyatürleri grafik sanatın kavramı içinde mütâlaa edilebilir.Ancak grafik sanatı, matbaanın bulunuşundan sonra, grafik işaretlerinin dünyâca kabul edilen kalıplara kavuşmasından sonra modern bir mânâ kazanmıştır.

Yirminci asrın şartları içinde sanâyici malını satmak, sanatçı eserlerini tanıtmak, fikir adamı düşüncelerini yaymak ihtiyacını duymuştur.Grafik sanatı tamâmen değişik alanlardaki bu kişilerin başta gelen yardımcısı olmuştur.

Çizgi, renk, fotoğraf ve her türlü araçlardan faydalanmak, çeşitli objektiflerin özelliklerini kullanmak, fotoğraf deformasyonları elde etmek, kübizmden etkilenen çalışmalar, klasik bir resmin ve gravürün detayıyla meydana getirilen kompozisyonlar, grafik sanatının târih öncesinden günümüze kadar kullanılan, bütün tekniklere sâhip çıkarak, tam mânâsıyla 20. asrın sanat dalı olduğunu gösterir.

On dokuzuncu asrın sonunda, Lautrec,Bannard,Degas, 20. asrın başında Picasso, Lhote, Leger,Clavc gibi ressamların çalışmalarıyle grafik sanatının modern mânâda temelleri atıldı. Daha sonra Hans Hilmann,Savingnac Celestino Piatti,RolandSearle, Hans Falk,Crosby-Fletcher-Forbes gibi sanatçıların sâdece grafik sanatta meşhur olmaları, bu sanat kolunu hakîkî hüviyetine kavuşturmuştur.

Türkiyede grafik sanatlar eski ve köklü bir an'aneye sâhiptir.Taşıdığı fonksiyon ve her düzeydeki insanı tesir altına alma gücü bakımından Karagöz, grafik sanatların amacını modern mânâda ihtivâ etmektedir.Aynı şekilde Türkler,İslâmiyeti kabulle birlikte Arap harflerini de kullanmaya başlamışlar ve bu yazının özelliklerinden faydalanarak ?hat sanatı? denilen yazıyla şekillendirmenin en güzel örneklerini ortaya koymuşlardır.Osmanlı Türklerinde ileri bir seviyeye ulaşan duvar ve kitap süslemeleri, özellikleri bakımından grafik sanatların bir başlangıcı kabul edilmiştir.

Modern mânâda Türkiye'de grafik sanatların başlangıcı 1930 senelerine rastlar. Kenan Temizan ve İ.HulusiGörey devrin zevki içinde eserler meydana getirmişlerdir.


Konular