Rehber | Kategoriler | Konular

GOTiK

Alm. Gotik (f) Fr. Gothique (m), İng. Gothic. Kendine has özelliği olan bir sanat anlayışı ve yazı şekli.Gotik yazılar ilk baskı denemelerinde denenmiş çoğunlukla Almanlar tarafından kullanılan bir yazı stilidir.Gotik sanatı 12. yüzyılın ikinci yarısında Romen sanatının değişmesiyle, Lâtin sanatına bir tepki olarak ortaya çıkmıştır.Mîmâride ilk çıkış yeri Fransa diyenler varsa da Avrupa'nın çok yerinde aynı zamanda rastlanmış ve bütün Hıristiyan batı dünyâsına yayılmıştır.Her ülke Gotik sanatında zevkine uygun değişiklikler yapmıştır. Avrupa'nın sanat merkezi kabul edilen İtalya'da ise pek tesiri görülmemiştir.İngiltere'de sütunları çoğaltan ve kubbenin altında onları yelpaze gibi açan bir dikey üslüba bağlıdır.İspanya'da Gotik sanatının Arap motifleriyle birleşmesinden meydana gelen müdeccer(mudejar) üslûbu doğmuştur.Gotik sanatı Avrupa'nın kuzeyinde 16. yüzyılın başlangıcına kadar sürmüştür.

Gotik sanatının mîmarları, ağırlığın itme kuvvetini ve yönünü tesbit ederek, baskıyı kemerlere ve fil ayaklarına aktardılar. Böylece yapının tamâmı dengeye faydalı olan elemanlara bağlandı. Ağırlığa tamamiyle hâkim olan Gotik mîmârîsinde yapılar, sanki yükselerek uçuyormuş gibi bir his verir.

Gotik tarzının önemli özelliği sivriliktir. Roma mîmârisindeki yaygın kubbeler yerine, dilimli kubbeler, yuvarlak kemerler yerine, sivri ve birbirini kesen kemerler kullanılmıştır. Dîni yapılarda aranan diğer bir husus ise büyüklük ve yücelik hissinin uyandırılmasıdır.Pencerelerin bol olması, pencere camlarının renkli olması, çatılardaki okumsu kuleler dikkati çeken diğer özelliklerdir.

Gotik tarzı, yalnız mîmârlıkta tesirli olmayıp; süs ve gündelik eşyâ resim ve yazıda heykelcilikte de etkili olmuştur. Gotik mîmârlık ise daha ziyâde katedral, kilise, manastır gibi dîni yapılarda tesirini göstermiştir.

Gotik mîmârisinin başlıca eseri katedraldir.On üçüncü yüzyılda toplum âdeta bütün heyecanını ve zenginliğini katedral yapmaya ve süslemeye harcamıştır.Paris'te Notre Dame ve Amiens bunlardandır.


Konular