Rehber | Kategoriler | Konular

FiRKATEYN (Fırkateyn)

Alm. Fregatte f, Fr. Frégate f, İng. Frigate. Konvoylara refâkat ederek düşman uçak ve denizaltılarına karşı koruma yapan uçaksavar topları, denizaltı savunma silâhları taşıyan yüksek manevra kâbiliyetine hâiz kruvazör ile hücumbot arası savaş gemisi. İngilizler bu gemilere korvet, Amerikalılar ise refâkat muhribi derler.

Firkateynlerin donanmadaki görevleri fazladır. Firkateynden hücumbota kadar su üstü gemilerine karşı mücâdele eder. Düşman birliklerine malzeme, cephâne taşıyan sivil gemilerin yolunu keser. Bir çıkarma harekâtında, çıkarma birliklerini destekler. Buna mukâbil düşman çıkarma birliklerinin harekâtına engel olur. Çıkarma birliklerinin kıyıya çıkarmadan önce harekâtını rahatlatmak için kıyı bombardımanı yapar. Firkateynler bütün bunlara ilâveten denizaltı ve uçaklara karşı konvoy harekâtına refâkat ederek konvoyun sâlimen hedefe varmasını sağlar. Helikopter ile techiz edilmiş firkateynlerin harekâttaki sür'ati daha da fazladır. Bir kısmı mayın dökebilecek özelliklere de sâhiptir. Firkateynler yaptıkları işe göre isim alırlar. Meselâ, güdümlü füze atabilen firkateynlere, GüdümlüFüze Firkateynleri (DLG,Guidel Missile Frigate) denir. Denizaltı silâhları fazla olup denizaltılarla mücâdele eden firkateynlere denizaltı mücâdele muhribi (DDE-Anti-Sub Marine Destroyer) denir. Refâkat görevi ağır basan firkateynlere ise Refâkat Muhribi (DE-Destroyer Escot) denir.

Firkateynlerin ağırlığı, 2000 ile 3000 ton arasında değişir. Boyları 100 ile 150 m arasıdır. Makinaları, buhar türbini, dizel, gaz türbini veya bunların karışımı olabilir. Buhar türbinli firkateynlerde, buhar nükleer reaktörden elde ediliyorsa, firkateyn nükleer güçlü firkateyn özelliği kazanmış olur. Bâzı firkateynlerde düşük süratlerde dizel veya küçük güçte gaz türbini, yüksek süratlerde ise güçlü türbin kullanılır. Amerikan tipi firkateynlerde, makina gücü 60.000 ile 80.000 BG'e ulaşır. Firkateynlerde silâh olarak muhtelif uçaksavar topları, güdümlü füzeler, torpidolar, mayın ve su bombaları bulunur.

Osmanlı donanmasında da boyu 25-30 metreyi bulan yelkenli firkateynler mevcuttu. Bunların güverte ve ambarında top bulunurdu. Toplam top miktarı 30 ilâ 70 civârındaydı. Aralarında imam, aşçı, marangoz da bulunduğu toplam mürettebât sayısı ise 450'yi buluyordu.

Türkiye'de firkateynler üretilmektedir. Deniz kuvvetlerimize katılan Yavuz, Fâtih ve Yıldırım firkateynleri bunlardandır.


Konular