Rehber | Kategoriler | Konular

EDHEM PAşA (Gâzi, ibrâhim)

Osmanlı müşiri ve 1896 Yunan Harbi başkumandanı. 1844'te İstanbul'da doğdu. Harbiyeyi bitirdi.

Yarbayken 1876 Rus Harbine iştirak etti. Bâzı hücümlarda yararlılığı görülerek miralaylığa (albay) yükseltildi. Düşman muhasarası altında kalan Plevne'ye erzak yetiştirmekle görevlendirildi. Dubnik Muhârebesinde başından yararlanmakla berâber muhâsarayı yararak Plevne'ye girmeye muvaffak oldu. Bu başarısı üzerine ferikliğe yükseltildi. 1895'te müşir oldu. 18 Nisan 1897'de başlayan Yunan Harbine Sultan Abdülhamîd Han tarafından başkumandan tâyin edildi. Abdülhamîd Han, büyük devletlerden her an gelebilecek bir müdâhaleye fırsat vermemek için Edhem Paşadan yıldırım harbi yapmasını istedi. Bu direktifle harekete geçen Edhem Paşa savaşın hemen başında Milano Muhârebesini kazandıktan sonra 25 Nisan'da Yenişehir'i, 26 Nisan'da Tırhala'yı zaptetti. Bu muhârebeler sırasında çok sayıda mühimmat ve cephâne ele geçirildi. Yunan Prensi Konstantin, Dömeke'ye çekilerek savunma hattı kurmaya çalıştı ise de, Edhem Paşanın sevk ve idâresi altında Yunan ordusuna kesin bir darbe daha vuruldu. Dömeke kasabası 17 Mayıs'ta düştü. Osmanlı ordusu, Alman kurmaylarının ?altı ayda geçilemez? diye rapor verdikleri Termopil Geçidini yirmi dört saatte aşarak Atina yolunu açtı.

Bu durum Atina'da büyük kargaşalığa sebeb oldu.Kabîne istifâ etti.Rus Çarı,Abdülhamîd Hana başvurarak savaşın durdurulmasını istedi. Yeni kabîne sulhü sağlamaları için büyük devletlere başvurdu. Avrupalı devletlerin de müdâhale etmeleri üzerine İkinci Abdülhamîd Han, 20 Mayıs 1898'de mütârekeyi kabul ederek Edhem Paşaya ateşkes için emir verdi.

Yunan Harbinde gösterdiği üstün başarı dolayısıyla Edhem Paşaya ?Gâzi? ünvanı verildi. Meşrûtiyetin ilânından sonra (1908) Âyân âzâlığına getirildi. 1909'da Harbiye Nâzırı oldu. Ancak sıhhati bozulduğundan Mısır'a gitti ve çok geçmeden de orada vefât etti (1909). Cenâzesi İstanbul'a getirilerek Eyüp Sultan Kabristanlığına defnedildi.


Konular