Rehber | Kategoriler | Konular

DEKOR

Alm. Dekoration, Ausstattung (f), Bühnenbild (n), Fr. Decor (m), İng. Decor. Bir sinema çekiminde veya tiyatro gösterisinde sahnenin seyircilerin göreceği tarzda olmasını sağlayan sanat ve teknik bütünlük.

Tiyatro: Sahne dekorculuğu tiyatro ile gelişmiştir. Eski Yunan ve Roma tiyatrolarında sahne ilk kurulduğu şekilde kalır, değişmezdi. Sahne dekoru üç şekilde düzenlenirdi. Tragedyalarda (Trajedi: Acıklı konu) sütunlara; taşlamalarda, ağaç, dağ ve evlere; komedilerde, balkonlu evlere yer veren dekorlar kullanılırdı.

Günümüzdeki dekor anlayışı, gelişen tekniğin her türlü imkânlarından faydalanarak, bilhassa sahnelerin ışıklandırılması cihetine gidilerek önemli yenilik kazanmıştır. Romantik sahnelerden ziyâde gerçekçi dekor anlayışı uygulanmaya başlanmıştır. Eseri sahneye koyanla, dekoru yapanın işbirliği, bu yeni uygulamayı kolaylaştırmıştır. Stanislawski, Reinhardt, Appia, Craig, Copeau, Pitoeff, Tairov, Piscator, bu işbirliğini sağlayanların en belirgin örnekleridir. Bundan başka, Stanislawski ile Reinhardt döner sahne kullanarak, görülmemiş sahne hîlelerine başvurmuşlar ve seyircileri etkileyici başarılar elde etmişlerdir. Ayrıca Piscator, sahnelemede sinemadan faydalanmış, bu alanda ilgi çekici yeniliklere gidilmiştir.

Sinema: Sinemada dekor, kameramanın sahneleri alış şekline göre değişir. Burada seyirci, sahneyi dıştan seyretmeyip, yapılan işin kapsamına göre sahnenin içine girerek, konunun bir parçası hâline gelir. İnsan unsuru yanında, sinemada eşya da önemli bir dekor unsuru olabilir. Yerinde ve zamanında belli bir çerçeve içinde sahnelenen eşya, bir tiyatro oyuncusunun yüzü kadar anlamlı olabilir. Yönetmenin, hazırlanan filmin sahne düzeninde, dekoruna verdiği olağanüstü önemin sebebi de bir bakıma budur. Bir filmin dekoru ya özel olarak film stüdyolarında hazırlanır veya tabiat manzaralarından çekilir. Tabiî dekorla (tabiat) yapma dekorun aynı filmde ve bir arada bulunması imkânsız denecek ölçüde zordur. En azından çok güçtür. Fakat Sinemaskop, Todd A.O. Sinerama gibi yeni alış sistemlerinin geliştirdiği ve getirdiği yenilikler günümüzde sinema dekorculuğunu yeni teknik ve estetik sorularla başbaşa bırakmıştır. Şimdi sinema yapımcıları bu zorluklar içinde daha ilerilere doğru gitmektedirler.


Konular